Kiện đòi lại nhà đất cho ở nhờ là trình tự, thủ tục khởi kiện đòi lại đất cho mượn để ở nhờ đến Tòa án. Để đòi lại đất trong trường hợp trên, bên cho mượn cần có đầy đủ căn cứ, cơ sở khởi kiện và thực hiện theo đúng quy trình luật định. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ về thủ tục trên, mời quý khách tham khảo.
Thủ tục khởi kiện đòi lại nhà đất cho ở nhờ
Thế nào là đất cho ở nhờ?
Căn cứ Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015, bản chất của việc cho ở nhờ trên đất là giao dịch cho mượn tài sản là quyền sử dụng đất.
Theo đó, chủ sở hữu đất sẽ chuyển giao quyền sử dụng đất cho người được mượn trong một khoảng thời gian nhất định, không thu tiền hoặc bất kỳ lợi ích nào khác từ người được mượn. Người được mượn có trách nhiệm bảo quản, sử dụng đất đúng mục đích, không được chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp hoặc sử dụng đất để đảm bảo nghĩa vụ dân sự. Người được mượn cũng phải trả lại đất cho chủ sở hữu khi hết thời hạn mượn hoặc khi chủ sở hữu yêu cầu.
>>> Tham khảo thêm trường hợp: Đất cho ở nhờ lâu có đòi lại được không?
Quyền và nghĩa vụ bên cho mượn đất để ở nhờ
Về quyền
Căn cứ Điều 499 Bộ luật Dân sự 2015, quyền của bên cho mượn quyền sử dụng đất được quy định như sau:
- Đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thỏa thuận về thời hạn mượn; nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
- Đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với tài sản do bên mượn gây ra.
Như vậy, khi cho mượn quyền sử dụng đất, bên cho mượn có quyền đòi lại tài sản khi có căn cứ luật định và được quyền yêu cầu bồi thiệt hại nếu bên mượn gây thiệt hại.
Về nghĩa vụ thông báo
Như đã trình bày ở phần trên, Điều 499 Bộ luật Dân sự 2015, nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
Như vậy, khi chưa hết thời gian cho mượn và bên mượn chưa đạt được mục đích cho mượn, nếu muốn đòi lại quyền sử dụng đất thì bên cho mượn có nghĩa vụ phải báo trước cho bên mượn một khoảng thời gian hợp lý.
Lưu ý, nghĩa vụ thông báo trên sẽ không áp dụng đối với trường hợp đòi lại đất khi hết thời hạn cho mượn, mục đích cho mượn đã đạt được, đòi lại quyền sử dụng đất khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thỏa thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.
Đòi lại đất cho ở nhờ có buộc hòa giải tại cơ sở không?
Căn cứ khoản 2 Điều 3 Nghị định 04/2014/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 05 tháng 05 năm 2017, đối với tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại Ủy ban Nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp theo quy định tại Điều 202 Luật đất đai năm 2013 thì được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015. Qua đó, đơn khởi kiện giải quyết tranh chấp đất đai trong trường hợp trên sẽ bị Tòa án trả lại theo Điều 192 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015.
Như vậy, đối với tranh chấp đòi lại đất cho ở nhờ, tranh chấp trên phải tiến hành hòa giải tại Ủy ban Nhân dân cấp xã trước khi khởi kiện.
Thủ tục hòa giải tranh chấp cho ở nhờ
Thủ tục khởi kiện đòi lại đất cho người khác ở nhờ
Hồ sơ cần chuẩn bị
Hồ sơ cần chuẩn bị để khởi kiện đòi lại đất cho mượn gồm:
Đơn khởi kiện được thực hiện theo Mẫu số 23-DS được ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
- Giấy tờ pháp lý của người khởi kiện và người bị kiện.
- Biên bản hòa giải không thành tại Ủy ban Nhân dân cấp xã;
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
- Các tài liệu, chứng cứ liên quan đến việc cho mượn quyền sử dụng đất;
- Các tài liệu, chứng cứ chứng minh việc bên mượn không trả lại đất khi có yêu cầu;
- Tài liệu khác có liên quan.
Cơ sở pháp lý: Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Thẩm quyền giải quyết
Căn cứ khoản 9 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, tranh chấp đòi lại quyền sử dụng đất đã hòa giải không thành tại Ủy ban Nhân dân cấp xã thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Căn cứ Điều 35, Điều 37, Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Tòa án được quy định cụ thể như sau:
- Tòa án Nhân dân cấp huyện nơi có đất sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.
- Đối với tranh chấp mà có đương sự ở nước ngoài cần ủy thác tư pháp thì ngoài theo khoản 3 Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì do Tòa án Nhân dân cấp tỉnh nơi có đất giải quyết.
Như vậy, đối với tranh chấp đòi lại đất cho ở nhờ, tùy từng trường hợp, thẩm quyền giải quyết tranh chấp sẽ thuộc về Tòa án Nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh nơi có đất.
Trình tự thủ tục giải quyết
Trình tự giải quyết tranh chấp đòi lại đất cho ở nhờ được thực hiện như sau:
Bước 1: Nộp đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền
Bước 2: Tòa án xem xét đơn và thông báo nộp tiền tạm ứng án phí
Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo, nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.
Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Bước 3: Thông báo thụ lý sau khi người khởi kiện nộp lại biên lai tạm ứng án phí
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản cho nguyên đơn, bị đơn, cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án, cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý vụ án.
Bước 4: Tiến hành thủ tục hòa giải và chuẩn bị xét xử
Thời hạn chuẩn bị xét xử là 04 tháng tùy vụ việc. Thời hạn trên có thể được gia hạn nhưng không quá 02 tháng trong trường hợp vụ án có tình tiết phức tạp, gặp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.
Trong thời hạn chuẩn bị xét xử, tùy từng trường hợp, Thẩm phán ra một trong các quyết định sau đây:
- Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự;
- Tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự;
- Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự;
- Đưa vụ án ra xét xử.
Bước 5: Xét xử sơ thẩm vụ án
Trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng.
Bước 6: Xét xử phúc thẩm vụ án trong trường hợp có kháng cáo, kháng nghị.
Cơ sở pháp lý: Từ Điều 186 đến Điều 315 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Tư vấn khởi kiện đòi lại đất cho ở nhờ
Để hỗ trợ khách hàng bảo về quyền lợi khi đòi lại đất cho ở nhờ, Luật L24H cung cấp các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ sau:
- Tư vấn các quyền, nghĩa vụ của các bên khi cho mượn đất để ở nhờ;
- Tư vấn quy trình thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã;
- Tư vấn giải quyết tranh chấp đòi lại đất cho mượn không trả
- Tư vấn về thủ tục, trình tự đòi lại đất cho ở nhờ theo quy định pháp luật
- Hỗ trợ soạn thảo văn bản, đơn từ và chuẩn bị hồ sơ khởi kiện tranh chấp đất đai;
- Nhận đại diện theo ủy quyền để nhân danh, thay mặt khách hàng khởi kiện giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án;
- Cử luật sư tham gia tố tụng tại phiên tòa xét xử để bảo vệ quyền lợi của khách hàng.
Tư vấn thủ tục đòi lại đất cho ở nhờ
>>> Tham khảo thêm về dịch vụ: Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
Để khởi kiện giải quyết tranh chấp liên quan đến đòi lại đất cho mượn để ở nhờ, trước hết các bên phải tiến hành hòa giải tại Ủy ban Nhân dân cấp xã. Khi hòa giải không thành, bên cho mượn có quyền khởi kiện đến Tòa án để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Nếu còn thắc mắc về vấn đề trên cần LUẬT SƯ ĐẤT ĐAI tư vấn hoặc cần sử dụng dịch vụ luật sư nhà đất, quý khách có thể liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900633716 để được hỗ trợ kịp thời, tư vấn trực tuyến miễn phí.
1900.633.716