Trong quá trình làm việc, giữa người lao động và người sử dụng lao động không thể tránh khỏi những mâu thuẫn, bất hòa về quyền và lợi ích hợp pháp. Những mâu thuẫn này có thể dẫn đến tranh chấp lao động, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của cả hai bên. Pháp luật lao động quy định các phương thức giải quyết tranh chấp lao động, từ thương lượng, hòa giải đến khởi kiện ra Tòa án giải quyết. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các phương thức, nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động hiện nay.
Tranh chấp lao động
Tranh chấp lao động là gì?
- Tranh chấp về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong quá trình thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động
- Tranh chấp phát sinh từ một số quan hệ liên quan đến quan hệ lao động như về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế,… cũng được coi là tranh chấp lao động căn cứ khoản 1 Điều 188 Bộ luật lao động 2019
- Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong quá trình thuê mướn, sử dụng lao động, bao gồm cả cá nhân và tập thể người lao động
- Những mâu thuẫn, bất đồng này phát sinh trong quá trình thực hiện, chấm dứt hợp đồng lao động
Căn cứ theo khoản 1 điều 179 Bộ luật lao động 2019
Một số dạng tranh chấp lao động thường gặp trong Doanh nghiệp
Tranh chấp về hợp đồng lao động
- Tranh chấp về việc giao kết, sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng lao động.
- Tranh chấp về tiền lương, tiền thưởng, phụ cấp và các chế độ khác liên quan đến tiền lương.
- Tranh chấp về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, nghỉ lễ, nghỉ phép.
- Tranh chấp về an toàn lao động, vệ sinh lao động.
Tranh chấp về xử lý kỷ luật lao động
- Tranh chấp về việc áp dụng hình thức xử lý kỷ luật lao động.
- Tranh chấp về quyết định kỷ luật lao động.
Tranh chấp về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp
- Tranh chấp về việc tham gia, hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
- Tranh chấp về việc giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.
Tranh chấp về bồi thường thiệt hại
- Tranh chấp về việc bồi thường thiệt hại do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
- Tranh chấp về việc bồi thường thiệt hại do người sử dụng lao động gây ra.
- Tranh chấp về việc bồi thường thiệt hại do người lao động gây ra.
Tranh chấp về quyền lợi khác của người lao động
- Tranh chấp về việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể.
- Tranh chấp về việc thực hiện quy chế của doanh nghiệp.
- Tranh chấp về việc thực hiện các quyền và lợi ích khác của người lao động theo quy định của pháp luật.
Tham khảo thêm một số tình huống tranh chấp lao động cụ thể và cách giải quyết chúng tôi đã chia sẻ
- Giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
- Giải quyết tranh chấp lao động tập thể
- Giải quyết tranh chấp lao động có yếu tố nước người
Tranh chấp lao động tập thể
Thẩm quyền và biện pháp giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Hòa giải viên lao động
Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động đầu tiên
Các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:
- Xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
- Bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động
- Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động
- Bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật
- Bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp
- Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
Hòa giải viên lao động có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ các bên thương lượng để giải quyết tranh chấp.
Hòa giải viên lao động đưa ra các phương án hòa giải
Kết quả của cuộc hòa giải cần được lập thành biên bản
Căn cứ theo điều 188 Bộ luật lao động 2019
>>> Tham khảo thêm về: Mẫu đơn đề nghị hòa giải tranh chấp lao động
Hòa giải viên lao động
Hội đồng trọng tài lao động
- Các bên không được đồng thời yêu cầu cả Hội đồng trọng tài lao động và Tòa án giải quyết, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 189 Bộ luật lao động 2019
- Ban trọng tài lao động được thành lập để giải quyết tranh chấp.
Dựa theo điều 189 Bộ luật lao động 2019
>>> Tham khảo thêm về: Hội đồng trọng tài lao động là gì?
Tòa án nhân dân
- Tòa án nhân dân là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động căn cứ theo Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015
- Tòa án tiếp nhận, phân tích các hồ sơ, chứng cứ có liên quan và kết quả của cuộc hòa giải
- Tòa án tổ chức phiên tòa sơ thẩm gồm có sự tham gia của đẩy đủ các bên liên quan
- Xét xử công bằng dựa trên các thông tin, chứng cứ thu thập được
- Đưa ra phán quyết và bắt buộc, cưỡng chế các bên thực hiện theo quy định
- Tổ chức phiên tòa phúc thẩm (nếu có).
Trình tự giải quyết tranh chấp lao động
Quy trình, thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu của người lao động
Thụ lý
Căn cứ theo Điều 19 Nghị định số 24/2018/NĐ-CP quy định như sau:
- Từ ngày nhận được đơn khiếu nại thì người sử dụng lao động có thẩm quyền phải thụ lý giải quyết trong thời hạn 7 ngày làm việc
- Người sử dụng cần phải lập văn bản về việc thụ lý giải quyết khiếu nại lần đầu của người lao động và gửi: cho người lao động một bản và Chánh thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cùng đơn vị hành chính với trụ sở chính của người sử dụng lao động.
Kiểm tra xác minh
Theo Điều 21 Nghị định số 24/2018/NĐ-CP, thì người có trách nhiệm kiểm tra, xác minh nội dung khiếu nại có quyền và nghĩa vụ sau:
- Yêu cầu người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, các cá nhân liên quan cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ
- Yêu cầu người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, các cá nhân liên quan giải trình bằng văn bản về nội dung khiếu nại
- Triệu tập người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, các cá nhân liên quan
- Trưng cầu giám định làm căn cứ giải quyết khiếu nại
- Tiến hành biện pháp kiểm tra, xác minh khác theo quy định của pháp luật
- Báo cáo kết quả kiểm tra, xác minh và chịu trách nhiệm về kết quả
Tổ chức đối thoại
Trong quá trình giải quyết khiếu nại, nếu xét thấy cần thiết thì có thể tổ chức gặp gỡ, đối thoại với người khiếu nại và những người, cơ quan, tổ chức có liên quan. Việc đối thoại sẽ được diễn ra theo quy định tại Điều 22 Nghị định 24/2018/NĐ-CP như sau:
- Việc đối thoại phải tiến hành công khai, dân chủ
- Khi đối thoại cần nêu rõ nội dung cần đối thoại; kết quả kiểm tra, xác minh nội dung khiếu nại; người tham gia đối thoại có quyền trình bày ý kiến và đưa ra chứng cứ liên quan
- Việc đối thoại phải lập thành biên bản và ghi rõ ý kiến, kết quả đối thoại có chữ ký hoặc điểm chỉ của người tham gia; biên bản đối thoại được lưu vào hồ sơ giải quyết khiếu nại
- Kết quả đối thoại là một trong các căn cứ để giải quyết khiếu nại
Quyết định
Theo quy định tại Điều 23 Nghị định 24/2018/NĐ-CP quy định về Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu như sau:
- Người giải quyết khiếu nại lần đầu phải ra quyết định khiếu nại
- Quyết định giải quyết khiếu nại phải có các nội dung chính như: thời gian ra quyết định, thông tin người khiếu nại và bị khiếu nại, nội dung khiếu nại, kết quản kiểm tra (nếu có), kết quả đối thoại (nếu có), căn cứ pháp luật để giải quyết khiếu nại, kết luận nội dung khiếu nại, giải quyết vấn đề cụ thể trong nội dung khiếu nại, bồi thường thiệt hại (nếu có), quyền khiếu nại lần hai, quyền khởi kiện vụ án tại Tòa án
- Trường hợp nhiều người cùng khiếu nại về một nội dung thì căn cứ vào kết luận nội dung khiếu nại ra quyết định giải quyết khiếu nại cho từng người hoặc ra quyết định giải quyết khiếu nại kèm theo danh sách những người khiếu nại
Trình tự giải quyết tại Hòa giải viên lao động
Bước 1: Đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động được các bên gửi đến Hòa giải viên lao động
Bước 2: Hòa giải viên lao động mở phiên họp hòa giải
- Các bên tranh chấp phải có mặt tại phiên tòa hoặc người đại diện được ủy quyền
- Hòa giải viên lao động có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ các bên thương lượng để giải quyết tranh chấp
- Trường hợp hòa giải thành công, hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành.
- Trường hợp các bên không thỏa thuận được, hòa giải viên lao động đưa ra phương án hòa giải để các bên xem xét.
- Trường hợp các bên chấp nhận phương án hòa giải thì hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành.
- Trường hợp phương án hòa giải không được chấp nhận thì hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải không thành.
- Biên bản hòa giải thành hay không thành đều phải được lập thành biên bản và có chữ ký của các bên
- Bản sao biên bản hòa giải thành hoặc hòa giải không thành phải được gửi cho các bên trong thời hạn 01 ngày kể từ ngày lập biên bản.
Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu của người lao
Trình tự giải quyết tại Hội đồng trọng tài lao động
- Bước 1: Gửi yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động đến Hội đồng trọng tài lao động
- Bước 2: Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp ,Ban trọng tài lao động được thành lập
- Bước 3: Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Ban trọng tài lao động được thành lập, Ban trọng tài lao động phải ra quyết định về việc giải quyết tranh chấp và gửi cho các bên tranh chấp.
Trình tự giải quyết tại Tòa án nhân dân
Bước 1: Bên khởi kiện nộp đơn đến Tòa án có thẩm quyền
Bước 2: Tòa án tiếp nhận đơn khởi kiện, sau đó xem xét và thụ lý vụ án
Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí
Bước 4: Tòa án tiến hành xét xử, hòa giải vụ tranh chấp
- Nếu hòa giải thành, Tòa án lập biên bản hòa giải thành và ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên.
- Hòa giải không thành, Tòa án lập biên bản hòa giải không thành và quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Bước 5: Mở phiên xét xử giải quyết tranh chấp lao động và ra bản án.
Được căn cứ theo điều 188, điều 189 Bộ luật lao động 2019 và điều 191 Bộ luật Tố Tụng Dân sự 2015
Luật sư hỗ trợ giải quyết tranh chấp lao động
- Tư vấn các quy định pháp luật liên quan đến tranh chấp lao động;
- Tư vấn, xác định loại tranh chấp lao động gặp phải;
- Tư vấn quyền khởi kiện tranh chấp lao động;
- Tư vấn thời hiệu khởi kiện vụ án lao động;
- Xác định căn cứ giải quyết tranh chấp lao động;
- Giải đáp thắc mắc về quyền và nghĩa vụ các bên trong tranh chấp lao động
- Tư vấn trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động
- Hướng xử lý vấn đề, giúp khách hàng xử lý thủ tục liên quan đến tranh chấp lao động
- Hướng dẫn khách hàng thu thập chứng cứ trong tranh chấp lao động .
- Soạn thảo các văn bản liên quan
- Chuẩn bị hồ sơ liên quan đến vụ việc
- Trực tiếp tham gia với tư cách đại diện ủy quyền giải quyết
- Chủ động liên hệ và làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi cần.
- Trực tiếp tham gia với tư cách người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng
- Các hoạt động khác nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng
Mỗi cá nhân cần hoàn thành nghĩa vụ và giúp đỡ lẫn nhau như vậy tập thể mới có thể đoàn kết. Những cuộc đình công sẽ diễn ra nếu quyền lợi của công nhân bị xâm phạm. Tuy nhiên nếu người lao động không hoàn thành đúng nghĩa vụ đã thỏa thuận, thì buộc bên sử dụng phải chấm dứt hợp đồng. Nếu bị vướng phải một cuộc tranh chấp lao động, quý khách có thể liên hệ Hotline 1900633716 của Luật L24H để luật sư có thể hỗ trợ khởi kiện ra tòa án nếu hòa giải không thành.
1900.633.716