Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động theo quy định mới nhất 2024

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động là quy định bắt buộc mà các bên tranh chấp lao động cần tuân thủ. Có nhiều phương thức giải quyết tranh chấp khác nhau nhưng thương lượng, hòa giải được các bên khuyến khích sử dụng trước khi khởi kiện ra cơ quan có thẩm quyền. Để hiểu hơn về việc nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động

Các loại tranh chấp lao động

Theo quy định tại Điều 179 Bộ luật Lao động 2019, tranh chấp lao động là các tranh chấp về quyền, nghĩa vụ và lợi ích phát sinh giữa người lao động và người sử dụng lao động trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động và các tranh chấp khác theo quy định của pháp luật.

Có hai loại tranh chấp  lao động là tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp tập thể:

• Tranh chấp lao động cá nhân giữa người lao động với người sử dụng lao động; giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại;
• Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc về lợi ích giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

Trong đó, tranh chấp lao động tập thể bao gồm:

Tranh chấp lao động tập thể về quyền  là tranh chấp giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động phát sinh trong trường hợp sau đây:

• Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động, quy chế và thỏa thuận hợp pháp khác;
• Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của pháp luật về lao động;
• Khi người sử dụng lao động có hành vi phân biệt đối xử đối với người lao động, thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện người lao động vì lý do thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động; can thiệp, thao túng tổ chức đại diện người lao động; vi phạm nghĩa vụ về thương lượng thiện chí.

Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích bao gồm:

• Tranh chấp lao động phát sinh trong quá trình thương lượng tập thể;
• Khi một bên từ chối thương lượng hoặc không tiến hành thương lượng trong thời hạn theo quy định của pháp luật.

Như vậy, có hai loại tranh chấp lao động: tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể.

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động

Về nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động thì tại Điều 180 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể như sau:

• Tôn trọng quyền tự định đoạt thông qua thương lượng của các bên trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp lao động.
• Coi trọng giải quyết tranh chấp lao động thông qua hòa giải, trọng tài trên cơ sở tôn trọng quyền và lợi ích của hai bên tranh chấp, tôn trọng lợi ích chung của xã hội, không trái pháp luật.
• Công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, nhanh chóng và đúng pháp luật.
• Bảo đảm sự tham gia của đại diện các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động.
• Việc giải quyết tranh chấp lao động do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tiến hành sau khi có yêu cầu của bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và được các bên tranh chấp đồng ý.

Trên đây là các nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động mà các bên phải tuân thủ trong quá trình giải quyết tranh chấp để đảm bảo quyền và lợi ích của các bên

Quy trình giải quyết tranh chấp lao động cá nhân

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp

Căn cứ Điều 187 Bộ luật Lao động 2019, thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân thuộc về các cơ quan, cá nhân, tổ chức sau:

• Hòa giải viên lao động;
• Hội đồng trọng tài lao động;
• Tòa án nhân dân.

Tuy nhiên, cần lưu ý đối với các tranh chấp lao động cá nhân không bắt buộc phải hòa giải hoặc có bắt buộc hòa giải nhưng không thành hoặc hết thời hạn hòa giải mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải thì các bên có thể lựa Trọng tài hoặc Tòa án để giải quyết.

Như vậy, thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao lao động cá nhân bao gồm: Hòa giải viên lao động, Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án Nhân dân.

Trình tự giải quyết tranh chấp

Trình tự giải quyết tranh chấp lao động cá nhân được thực hiện theo quy định tại Điều 188 Bộ luật Lao động 2019, cụ thể như sau:

Bước 1: Hòa giải tranh chấp lao động thông qua hòa giải viên

Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết, trừ các tranh chấp lao động sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:

• Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
• Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;
• Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;
• Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;
• Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày hòa giải viên lao động nhận được yêu cầu từ bên yêu cầu giải quyết tranh chấp hoặc từ cơ quan quy định tại khoản 3 Điều 181 của Bộ luật này, hòa giải viên lao động phải kết thúc việc hòa giải

Hòa giải viên lao động phải lập biên bản ghi nhận kết quả hòa giải thành hoặc không thành

Bước 2: Khởi kiện yêu cầu Hội đồng Trọng tài hoặc Tòa án giải quyết

Các bên tranh chấp lựa chọn Hội đồng Trọng tài hoặc Tòa án giải quyết tranh chấp trong các trường hợp sau:

• Một trong các bên không thực hiện thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành
• Thược trường hợp không bắt buộc phải quy thủ tục hòa giải
• Hết thời hạn hòa giải mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải
• Hòa giải không thành

Đối với giải quyết tranh chấp Tòa án thì trình tự, thủ tục được thực hiện theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, có thể sơ lược các bước như sau:

1. Bước 1: Nộp đơn khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền
2. Bước 2: Tiếp nhận và xử lý đơn
3. Bước 3: Thụ lý đơn
4. Bước 4: Chuẩn bị xét xử
5. Bước 5: Mở phiên Tòa xét xử sơ thẩm và ra bản án
6. Bước 6: Kháng cáo, kháng nghị bản án sơ thẩm (nếu có)

Đối với trường hợp giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng Trọng tài lao động thì trình tự  giải quyết tranh chấp được hiện theo quy định tại theo Điều 189 Bộ luật Lao động 2019:

1. Bước 1: Các bên tranh chấp gửi đơn yêu cầu Hội đồng Trọng tài lao động giải quyết tranh chấp
2. Bước 2: Thành lập Ban trọng tài để giải quyết tranh chấp trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp.
3. Bước 3: Tiến hành giải quyết tranh chấp và ra quyết định về việc giải quyết tranh chấp và gửi cho các bên tranh chấp trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Ban Trọng tài được thành lập

Lưu ý:

• Trường hợp hết thời hạn quy định mà không thành lập Ban trọng tài hoặc không ra quyết định giải quyết tranh chấp thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.
• Trường hợp một trong các bên không thi hành quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động thì các bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết.

Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động

Thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp

Căn cứ Điều 190 Bộ luật Lao động 2019, quy định về thời hiệu giải quyết tranh chấp như sau:

• Thời hiệu yêu cầu hòa giải viên lao động thực hiện hòa giải tranh chấp lao động cá nhân là 06 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
• Thời hiệu yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 09 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
• Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
• Trường hợp người yêu cầu chứng minh được vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khác theo quy định của pháp luật mà không thể yêu cầu đúng thời hạn quy định tại Điều này thì thời gian có sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do đó không tính vào thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.

Như vậy, các bên tranh chấp cần chú ý đến thời hiệu giải quyết tranh chấp lao động để quyền lợi được đảm bảo

Tư vấn giải quyết tranh chấp lao động

Luật L24H với đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý có nhiều kinh nghiệm sẽ tư vấn hỗ trợ quý khách hàng các vấn đề sau:

• Tư vấn các phương thức giải quyết tranh chấp lao động;
• Tư vấn các trường bắt buộc phải hòa giải trước khi yêu cầu Hội đồng Trọng tài hoặc Tòa án giải quyết;
• Tư vấn trình tự, thủ tục hòa giải, khởi kiện để giải quyết tranh chấp;
• Tư vấn, hướng dẫn khách hàng khởi kiện, chuẩn bị hồ sơ theo kiện;
• Tư vấn, soạn thảo các đơn tư và các văn bản có liên quan trong quá trình giải quyết tranh chấp;
• Đại diện khách hàng theo ủy quyền nhằm bảo vệ quyền lợi và tham gia giải quyết tranh chấp liên quan đến tranh chấp lao động;

Tư vấn quy định giải quyết tranh chấp lao động

Giải quyết tranh chấp lao động để đôi bên cùng có lợi, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên tranh chấp, các cơ quan giải quyết tranh chấp lao động và các cơ quan chức năng khác theo nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động. Nếu Quý khách hàng gặp phải tranh chấp lao động hoặc có nhu cầu sử dụng dịch vụ luật sư tư vấn luật lao động hỗ trợ tư vấn giải quyết vui lòng liên hệ qua Hotline 1900.633.716 để được luật sư giải đáp kịp thời, hiệu quả nhất.

Tham khảo thêm về các bài viết liên quan khác có thể bạn quan tâm:

• Dịch vụ luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp lao động tại TP.HCM
• Hướng dẫn giải quyết tranh chấp lao động có yếu tố nước ngoài