Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết, gồm di chúc bằng văn bản và di chúc bằng miệng. Vậy file ghi âm, ghi hình có được coi là hợp pháp không? Bài viết dưới đây Luật L24H sẽ cung cấp đến quý bạn đọc những thông tin về di chúc, chia thừa kế khi di chúc không hợp pháp.
>>> Xem thêm: Cách lập di chúc hợp pháp tại nhà
File ghi âm, ghi hình về nội dung di chúc
Di chúc miệng là gì?
Căn cứ theo quy định tại Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc miệng có thể được lập trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng; sau 03 tháng kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên hủy bỏ.
Điều kiện để di chúc miệng hợp pháp
Di chúc miệng trong trường hợp tính mạng người lập di chúc bị đe doạ, không thể lập di chúc bằng văn bản được.
Nội dung của di chúc miệng không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội, hình thức không trái quy định.
Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Cơ sở pháp lý: khoản 1, khoản 5 Điều 630 Bộ luật dân sự 2015
>>> Xem thêm: Di chúc miệng hợp pháp khi nào?
Di chúc bằng ghi âm, ghi hình có hợp pháp không?
Điều 628 Bộ luật Dân sự năm 2015 nêu rõ, di chúc bằng văn bản chỉ gồm di chúc không có người làm chứng, di chúc có người làm chứng, di chúc được công chứng hoặc di chúc được chứng thực. Và người để lại di sản thừa kế có thể lập di chúc miệng chỉ trong một trường hợp duy nhất là tính mạng của người này bị đe doạ, không thể lập di chúc bằng văn bản được tại Điều 629 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Do đó, hiện nay, pháp luật chưa công nhận hình thức di chúc bằng dữ liệu điện tử là file ghi âm, video ghi hình. Tức là, file ghi âm, video ghi hình hiện chưa được công nhận là di chúc hợp pháp.
Mà di chúc hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện nêu tại Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015:
- Người để lại di sản thừa kế minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép.
- Nội dung không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức không trái quy định của luật.
Tuy nhiên, trường hợp người lập di chúc miệng có nguyện vọng ghi âm, ghi hình thì hình thức lập di chúc vẫn xem là di chúc miệng, nếu đáp ứng điều kiện về di chúc miệng theo quy định của di chúc hợp pháp
Chia thừa kế trong trường hợp di chúc không hợp pháp như thế nào?
Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định trường hợp di chúc không hợp pháp thì tài sản sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Cụ thể, theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015:
- Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Chia thừa kế khi di chúc không hợp pháp
Hiệu lực của di chúc được quy định như thế nào?
Căn cứ vào Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
- Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế.
- Di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong trường hợp sau đây:
Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;
Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực.
- Di chúc không có hiệu lực, nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế; nếu di sản để lại cho người thừa kế chỉ còn một phần thì phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực
- Khi di chúc có phần không hợp pháp mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại thì chỉ phần đó không có hiệu lực.
- Khi một người để lại nhiều bản di chúc đối với một tài sản thì chỉ bản di chúc sau cùng có hiệu lực.
Luật sư tư vấn về di chúc
- Luật sư tư vấn về chia thừa kế
- Soạn thảo di chúc
- Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ đơn khởi kiện chia di sản thừa kế
- Tư vấn về khai nhận di sản thừa kế đất đai theo di chúc
- Tham gia tố tụng về giải quyết tranh chấp thừa kế
Tư vấn pháp luật về di chúc
Không phải bất cứ bản di chúc nào cũng hợp pháp, nó phải tuân thủ các điều kiện mà pháp luật đã quy định. Nếu di chúc hợp pháp sẽ chia tài sản theo bản di chúc đó, còn nếu không hợp pháp thì sẽ chia theo quy định của pháp luật. Trong quá trình tìm hiểu, Quý bạn đọc có gì thắc mắc xin vui lòng liên hệ luật sư tư vấn thưa kế chúng tôi qua số hotline 1900.633.716 để được hỗ trợ tư vấn trực tuyến miễn phí.
1900.633.716