Thủ tục hưởng thừa kế của người nước ngoài tại Việt Nam đòi hỏi nhiều hồ sơ giấy tờ liên quan và mang tính phức tạp khi có yếu tố nước ngoài. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin cơ bản về thủ tục hưởng thừa kế của người nước ngoài tại Việt Nam, bao gồm các điều kiện để được hưởng thừa kế, hồ sơ, thủ tục cần thiết, những lưu ý quan trọng và những vấn đề thường gặp.
Thủ tục hưởng thừa kế của người nước ngoài
Thừa kế có yếu tố nước ngoài là gì?
Theo quy định khoản 1 Điều 680 Bộ luật Dân sự 2015: “ Thừa kế được xác định theo pháp luật của nước mà người để lại di sản thừa kế có quốc tịch ngay trước khi chết ”.
Thừa kế có yếu tố nước ngoài được hiểu là các quan hệ thừa kế mà người để lại thừa kế là cá nhân hoặc pháp nhân nước ngoài, người nhận thừa kế là cá nhân, hoặc sự kiện chết xảy ra ở nước ngoài.
Khi nào thì được hưởng thừa kế của người nước ngoài?
- Người nước ngoài được thừa kế theo di chúc tài sản tại Việt Nam;
- Người nước ngoài được hưởng giá trị của tài sản thừa kế là quyền sử dụng đất. Giá trị quyền sử dụng đất được quy thành tiền và không được nhận bằng hiện vật;
- Cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được sở hữu nhà ở tại Việt Nam theo quy định của Luật nhà ở 2014.
Thủ tục hưởng thừa kế của người nước ngoài
Theo quy định pháp luật dân sự, thừa kế được xác định theo pháp luật của nước mà người để lại di sản thừa kế có quốc tịch trước khi chết. Việc thừa kế quyền thừa kế đối với bất động sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có bất động sản.
Trường hợp thừa kế có yếu tố nước ngoài, nếu người thừa kế là người nước ngoài không có điều kiện về Việt Nam để thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế thì có thể chọn một trong hai cách thức sau:
- Thứ nhất, một trong những người đồng thừa kế đến tổ chức công chứng để yêu cầu công chứng và cung cấp trước một bộ hồ sơ khai nhận di sản thừa kế. Người nước ngoài có thể gửi hồ sơ như giấy tờ tùy thân, giấy tờ chứng minh quan hệ với người để lại di sản,…) cho người thân ở Việt Nam làm thủ tục yêu cầu công chứng.
- Thứ hai, người nước ngoài có thể ủy quyền cho người khác thay mình tiến hành thủ tục khai nhận di sản theo quy định pháp luật. Việc ủy quyền này được thực hiện tại cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại nước mà người đó đang sinh sống. Sau khi đã có giấy ủy quyền thì người nước ngoài gửi về nước cho người được ủy quyền và những người đồng thừa kế khác để tiến hành thủ tục khai nhận di sản.
Để tiến hành nhận di sản đất đai thừa kế theo di chúc, người thừa kế cần tiến hành thủ tục khai nhận di sản. Việc khai nhận di sản thừa kế có thể công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế tại tổ chức công chứng tại nơi có bất động sản.
Bước 1: Nộp hồ sơ
Người khai nhận di sản tiến hành nộp hồ sơ khai nhận di sản thừa kế tại cơ quan thực hiện công chứng tại nơi có bất động sản.
Bước 2: Xử lý hồ sơ
Cơ quan công chứng tiếp nhận hồ sơ và xử lý và thực hiện các công việc theo quy định của pháp luật. Việc công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày. Công chứng viên ra thông báo để niêm yết tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản.
- Trong trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó.
- Trong trường hợp di sản thừa kế là bất động sản ở nhiều địa phương thì việc niêm yết được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có bất động sản đó.
Nội dung niêm yết phải nêu rõ họ, tên của người để lại di sản; họ, tên của những người khai nhận di sản thừa kế; quan hệ của những người khai nhận di sản thừa kế với người để lại di sản thừa kế; danh mục di sản thừa kế. Cuối bản niêm yết phải ghi rõ nếu có khiếu nại, tố cáo về việc bỏ sót, giấu giếm người được hưởng di sản thừa kế; bỏ sót di sản thừa kế; di sản thừa kế không thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của người để lại di sản thì khiếu nại, tố cáo đó được gửi cho tổ chức hành nghề công chứng đã thực hiện việc niêm yết.
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi niêm yết có trách nhiệm xác nhận việc niêm yết và bảo quản việc niêm yết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày niêm yết.
Bước 3: Trả kết quả
Sau 15 ngày niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì cơ quan công chứng thực hiện thủ tục chứng nhận văn bản khai nhận di sản thừa kế.
Bước 4: Thực hiện thủ tục đăng ký đất đai
Tiến hành thực hiện việc đăng ký sang tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất thuộc Phòng tài nguyên và môi trường.
Bước 5: Văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ và xử lý
Chuyên viên văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ và xử lý hồ sơ.
- Trường hợp cần bổ sung hồ sơ, chuyên viên sẽ hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung đầy đủ.
- Trường hợp hồ sơ đã hợp lệ, chuyên viên sẽ lập biên nhận và hẹn ngày trả kết quả.
Bước 6: Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Sau quá trình kiểm tra, xác minh hiện trạng, nguồn gốc, quá trình sử dụng và xác định được việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là đúng với quy định của pháp luật, Ủy ban nhân dân sẽ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người nộp hồ sơ.
Thủ tục hưởng thừa kế có yếu tố nước ngoài
Một số lưu ý đối với thừa kế có yếu tố nước ngoài
Trường hợp di sản thừa kế là bất động sản, cụ thể là quyền sử dụng đất hoặc nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất và người nhận thừa kế là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài không thuộc diện được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam thì họ chỉ được hưởng giá trị của nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất.
Theo quy định tại khoản 4 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 thì thu nhập từ nhận thừa kế là bất động sản giữa cha mẹ đẻ với con đẻ thuộc diện không phải chịu thuế. Theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, thu nhập có được do chuyển nhượng tài sản là bất động sản là thu nhập phải chịu thuế.
Tuy nhiên, đối với thu nhập có được do chuyển nhượng tài sản được hưởng thừa kế, người chuyển nhượng sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân trong các trường hợp:
- Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau;
- Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất.
Do vậy, người nhận thừa kế muốn chuyển nhượng di sản thừa kế là nhà ở, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất sẽ chỉ được miễn thuế thu nhập cá nhân khi mảnh đất này là tài sản duy nhất thuộc sở hữu của bạn tại Việt Nam hoặc chỉ chuyển nhượng mảnh đất đó cho những người thân thích trong gia đình (bao gồm: ông bà nội (ngoại); cha mẹ nuôi, cha mẹ chồng (vợ); anh chị em ruột).
Một vấn đề khác cần lưu ý là trường hợp người thừa kế là người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người nước ngoài không thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với đất ở tại Việt Nam khi nhận giá trị di sản thừa kế có quyền được chuyển số tiền đó ra nước ngoài theo quy định của Pháp lệnh Ngoại hối. Cụ thể, công dân Việt Nam đại diện cho người thừa kế ở nước ngoài được liên hệ với Ngân hàng được phép hoạt động ngoại hối để làm thủ tục chuyển, mang ngoại tệ (có được do thừa kế) ra nước ngoài.
Tham khảo thêm bài viết về: Có được chuyển tiền thừa kế ra nước ngoài không?
Tranh chấp về thừa kế có yếu tố nước ngoài được giải quyết ở đâu?
Theo tại Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự 2015, tranh chấp về thừa kế tài sản là một trong những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Cụ thể, tại Điều 39 quy định những tranh chấp về thừa kế mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án nước ngoài thì thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp Tỉnh.
Nơi giải quyết tranh chấp về thừa kế có yếu tố nước ngoài
Luật sư tư vấn thủ tục hưởng thừa kế của người nước ngoài
- Tư vấn các quy định chung của pháp luật về thừa kế có yếu tố nước ngoài;
- Điều kiện thừa kế của người nước ngoài;
- Soạn thảo hồ sơ hưởng thừa kế của người nước ngoài;
- Tư vấn trình tự, thủ tục hưởng thừa kế của người nước ngoài;
- Nhận ủy quyền đại diện làm việc với cơ quản có thẩm quyền thực hiện thủ tục hưởng thừa kế cho người nước ngoài;
- Tư vấn các hình thức khởi kiện để bảo vệ quyền lợi người nước ngoài hưởng thừa kế;
- Tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài
- Luật sư sẽ đại diện cho bạn tham gia tố tụng tại tòa án nếu cần thiết.
Thủ tục thừa kế có yếu tố nước ngoài đòi hỏi sự hiểu biết cẩn thận và chuẩn bị kỹ lưỡng. Bài viết này đã cung cấp cho bạn thông tin cơ bản về thủ tục này. Tuy nhiên, mỗi trường hợp cụ thể có thể có những yêu cầu khác nhau. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn chính xác và phù hợp nhất. Luật L24H với đội ngũ LUẬT SƯ THỪA KẾ chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn giải quyết mọi vấn đề liên quan đến thừa kế có yếu tố nước ngoài. Liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline 1900633716 để được tư vấn miễn phí!
1900.633.716