Thủ tục giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội là quy trình giải quyết có tính chất phức tạp khi việc tạo lập hồ sơ và thủ tục giải quyết không đơn giản. Cá nhân cần lưu ý các ưu điểm và nhược điểm khi lựa chọn một trong các phương thức như hòa giải, khiếu nại hay khởi kiện để xử lý một tranh chấp liên quan đến bảo hiểm xã hội. Bài viết sau đây sẽ thông tin cho các bạn về vấn đề này.
Cách xử lý tranh chấp bảo hiểm xã hội
Các phương thức giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội
Khiếu nại
Có nhiều phương thức giải quyết một tranh chấp bảo hiểm xã hội của cá nhân với người sử dụng lao động. Tuy nhiên ở bước đầu tranh chấp, để tạo điều kiện cho hai bên dễ dàng đối thoại cũng như tìm hiểu được lý do phát sinh tranh chấp thì một trong các bên có thể áp dụng phương thức khiếu nại.
Căn cứ khoản 1 Điều 5, Điều 15 Nghị định 24/2018/NĐ-CP quy định khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi của người sử dụng lao động là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người bị xâm phạm thực hiện khiếu nại đến người giải quyết khiếu nại lần đầu là chính người sử dụng lao động.
Như vậy, với tranh chấp bảo hiểm xã hội giữa cá nhân và người sử dụng lao động, cá nhân có thể khiếu nại lần đầu lên chính người sử dụng lao động. Trong trường hợp người sử dụng lao động quá thời hạn quy định tại Điều 20 Nghị định 24/2018/NĐ-CP mà không giải quyết đơn khiếu nại hoặc có quyết định giải quyết khiếu nại nhưng chưa thuyết phục, cá nhân có thể tiến hành khiếu nại lần hai lên Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, nơi người sử dụng lao động đặt trụ sở chính theo khoản 2 Điều 15 Nghị định này.
Hòa giải lao động
Hòa giải lao động thường là phương thức xử lý bắt buộc với các tranh chấp lao động trước khi khởi kiện tại Tòa án nhưng với tranh chấp lao động về bảo hiểm xã hội thì không bắt buộc phải thông qua hòa giải theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Bộ luật Lao động (BLLĐ) 2019
Tuy nhiên, cá nhân vẫn có quyền lựa chọn đưa tranh chấp ra hòa giải nếu chưa muốn khởi kiện một vụ án. Trong trường hợp lựa chọn hòa giải lao động, trong vòng 5 ngày kể từ khi Hòa giải viên nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp thì tranh chấp bắt buộc phải có kết quả hòa giải theo khoản 2 Điều 188 BLLĐ 2019. Kết quả hòa giải sẽ được xử lý sau theo khoản 4 Điều 188 BLLĐ 2019. Cụ thể:
- Trường hợp các bên thỏa thuận được, hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành. Biên bản hòa giải thành phải có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động.
- Trường hợp các bên không thỏa thuận được, hòa giải viên lao động đưa ra phương án hòa giải để các bên xem xét. Trường hợp các bên chấp nhận phương án hòa giải thì hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải thành. Biên bản hòa giải thành phải có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động.
- Trường hợp phương án hòa giải không được chấp nhận hoặc có bên tranh chấp đã được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt không có lý do chính đáng thì hòa giải viên lao động lập biên bản hòa giải không thành. Biên bản hòa giải không thành phải có chữ ký của bên tranh chấp có mặt và hòa giải viên lao động.
Khởi kiện
Căn cứ theo quy định Điều 186, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Như vậy, trong trường hợp người lao động có căn cứ cho rằng người sử dụng lao động đang vi phạm về việc đóng bảo hiểm xã hội cho mình thì người lao động có quyền nộp đơn khởi kiện ra Tòa án Nhân dân để yêu cầu giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội.
Như đã thông tin ở các nội dung trên vì đây là tranh chấp thuộc trường hợp không bắt buộc phải hòa giải nên một trong các bên đều có quyền khởi kiện. Trong trường hợp cá nhân không lựa chọn hòa giải hoặc đã tiến hành hòa giải nhưng hòa giải không thành thì lựa chọn tối ưu là khởi kiện vụ án lao động về tranh chấp bảo hiểm xã hội yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết sự việc.
Phương án cuối cùng để xử lý tranh chấp là khởi kiện
Thủ tục khởi kiện tranh chấp bảo hiểm xã hội với người sử dụng lao động ra Tòa án
Thẩm quyền giải quyết
Thứ nhất, theo quy định tại Điểm d, khoản 1, Điều 32 Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) 2015 thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội.
Thứ hai, theo quy định tại Điều 35 BLTTDS 2015 thì Tòa án Nhân dân (TAND) cấp huyện sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, tranh chấp mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài thì sẽ thuộc thẩm quyền của TAND cấp tỉnh.
Thứ ba, căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 40 BLTTDS 2015 quy định rằng nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quyền và lợi ích liên quan đến việc làm, tiền lương, thu nhập và các điều kiện lao động khác đối với người lao động thì nguyên đơn là người lao động có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc giải quyết.
Như vậy, về nguyên tắc thì người lao động có thể nộp đơn khởi kiện tranh chấp bảo hiểm xã hội đến Tòa án Nhân dân cấp huyện nơi mình cư trú, làm việc.
>>>Xem thêm: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp lao động có yếu tố nước ngoài
Hồ sơ khởi kiện
Người lao động có thể chuẩn bị một bộ hồ sơ khởi kiện gồm các tài liệu cơ bản sau đây:
- Đơn khởi kiện: Mẫu số 23-DS: Đơn Khởi kiện (Ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13 tháng 01 năm 2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao);
- Căn cước công dân người khởi kiện (bản sao y);
- Hợp đồng lao động (bản photo);
- Quyết định chấm dứt hợp đồng lao động hoặc quyết định sa thải, thông báo cho nghỉ việc (bản photo);
- Sổ bảo hiểm xã hội (bản sao y);
- Quyết định, biên bản hòa giải của hòa giải viên lao động (nếu có).
- Các tài liệu, chứng cứ liên quan đến nội dung tranh chấp (nếu có).
Lưu ý, kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung hoặc giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.
Cơ sở pháp lý: khoản 4 và khoản 5 Điều 189 BLTTDS 2015.
Hồ sơ khởi kiện
Trình tự thực hiện
Trình tự khởi kiện tranh chấp bảo hiểm xã hội được thực hiện theo trình tự, thủ tục khởi kiện một tranh chấp dân sự. Căn cứ Điều 189, 190, 191, 195, 196, 197, 198 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thủ tục khởi kiện được thực hiện theo các bước sau đây:
Bước 1. Nộp đơn khởi kiện
Theo Điều 190 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì người khởi kiện nộp đơn đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng các phương thức sau đây:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án;
- Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng dịch vụ Công quốc gia (nếu có)
Bước 2. Tòa tiếp nhận và xử lý đơn kiện
Theo Điều 191 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 sau khi nhận đơn khởi kiện Tòa án phải thực hiện các công việc sau:
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây:
- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
- Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;
- Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
- Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Kết quả xử lý đơn của Thẩm phán phải được ghi chú vào sổ nhận đơn và thông báo cho người khởi kiện.
Bước 3. Tòa án thụ lý vụ án và thông báo về việc thụ lý vụ án
Căn cứ theo quy định tại Điều 195, 196, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 việc Tòa án thụ lý vụ án được quy định như sau:
- Sau khi nhận đơn khởi kiện nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.
- Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản cho nguyên đơn, bị đơn, cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án, cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý vụ án
Bước 4: Chuẩn bị xét xử vụ án
Thời gian chuẩn bị xét xử là 04 tháng kể từ ngày Tòa thụ lý.
Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì có thể gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 02 tháng.
Căn cứ khoản 2 Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Thẩm phán thực hiện các công việc sau đây:
- Lập hồ sơ vụ án theo quy định tại Điều 198 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015;
- Xác định tư cách đương sự, người tham gia tố tụng khác;
- Xác định quan hệ tranh chấp giữa các đương sự và pháp luật cần áp dụng;
- Làm rõ những tình tiết khách quan của vụ án;
- Xác minh, thu thập chứng cứ theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015;
- Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời;
- Tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, trừ trường hợp vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn;
Bước 5: Đưa vụ án ra xét xử và mở phiên tòa sơ thẩm
Trong 01 tháng kể từ ngày quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa mở phiên tòa sơ thẩm; nếu có lý do chính đáng thì thời hạn này có thể kéo dài đến 02 tháng.
Bước 6: Thực hiện giải quyết theo thủ tục phúc thẩm trong trường hợp có kháng cáo, kháng nghị
Căn cứ theo quy định tại Điều 270, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì xét xử phúc thẩm là việc Tòa án cấp phúc thẩm trực tiếp xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị. Như vậy, khi xét thấy bản quyết định chưa đảm bảo quyền đúng quyền lợi cho mình thì nguyên đơn, bị đơn, người có quyền có nghĩa vụ liên quan có quyền thực hiện thủ tục kháng cáo.
Cơ sở pháp lý: Điều 189, 190, 191, 195, 196, 197, 198 BLTTDS 2015.
Vai trò luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội
Tư vấn quy trình khởi kiện
- Luật sư tư vấn các bước phải làm khi khởi kiện và sau khởi kiện, bao gồm các thủ tục cần thiết sẽ diễn ra và thông tin về tài liệu, chứng cứ cần thu thập.
- Luật sư tư vấn quy trình tiếp nhận và xử lý đơn của Tòa án
- Luật sư tư vấn các thủ tục tố tụng mà Tòa án sẽ thực hiện trong suốt quá trình giải quyết vụ án
Tư vấn chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
Hồ sơ khởi kiện một tranh chấp lao động phức tạp như bảo hiểm xã hội, ngoài các đơn từ cơ bản thì các giấy tờ, thông tin kèm theo để hoàn chỉnh hồ sơ khởi kiện là không đơn giản để chứng minh yêu cầu khởi kiện là có cơ sở, thuyết phục. Vì vậy, việc chuẩn bị hồ sơ khởi kiện tranh chấp bảo hiểm xã hội cần người có chuyên môn và đã có kinh nghiệm như luật sư hỗ trợ là rất cần thiết.
- Luật sư tư vấn cách thức chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
- Luật sư tư vấn cách thu thập hồ sơ tài liệu đính kèm theo đơn khởi kiện
- Luật sư tư vấn và hướng dẫn sửa đổi bổ sung hồ sơ khởi kiện theo yêu cầu của Tòa án
Soạn thảo đơn khởi kiện
Đơn khởi kiện là tiếng nói, quan điểm của cá nhân người khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết sự việc. Theo đó, nội dung quan trọng nhất của đơn khởi kiện chính là yêu cầu giải quyết sự việc. Một đơn khởi kiện để được chấp thuận phải đạt đủ các yêu cầu về hình thức và nội dung theo quy định pháp luật. Với trình độ chuyên môn, các luật sư sẽ tư vấn soạn thảo đơn khởi kiện với yêu cầu khởi kiện đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật cũng như bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của thân chủ.
Tham gia tố tụng
Luật sư tham gia tố tụng sẽ có nhiều vai trò, vị trí khác nhau. Cụ thể, đối với các vụ án dân sự, hành chính thì luật sư tham gia vụ án với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Còn trong các vụ án hình sự, luật sư sẽ tham gia vụ án với tư cách là người bào chữa cho bị can, bị cáo hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích của bị hại.
Ở đây, vụ án tranh chấp lao động về bảo hiểm xã hội thì luật sư sẽ tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Theo đó, luật sư sẽ tham gia vụ án thay mặt thân thủ thực hiện các công việc như xác định, thu thập, đưa ra các tài liệu, chứng cứ để bảo vệ các quan điểm pháp lý khi tranh tụng, phản bác lại các quan điểm và lợi ích của phía đối lập tại các phiên họp, phiên tòa.
Dịch vụ tư vấn thủ tục giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội
Luật L24H xin cung cấp các dịch vụ tư vấn liên quan đến giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội như sau:
- Tư vấn phương án giải quyết tranh chấp bảo hiểm xã hội phù hợp nhất;
- Tư vấn thu thập và chuẩn bị thông tin, chứng cứ để bảo vệ chặt chẽ quyền và lợi ích;
- Tư vấn quy trình khiếu nại;
- Hướng dẫn, hỗ trợ soạn thảo đơn từ trong quá trình giải quyết sự việc;
- Tư vấn khởi kiện công ty không đóng bảo hiểm xã hội;
- Tư vấn trình tự, thủ tục giải quyết yêu cầu khởi kiện;
- Tham gia tranh tụng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng;
- Tư vấn các vấn đề pháp lý khác có liên quan.
Tranh chấp bảo hiểm xã hội thường sẽ phức tạp hơn các tranh chấp dân dự khác, tuy nhiên việc đơn giản hóa các thủ tục và giúp giải quyết tranh chấp lao động dễ dàng hơn là nghiệp vụ luật sư. Nếu Quý khách hàng muốn được LUẬT SƯ LAO ĐỘNG tư vấn giải quyết vấn đề của mình, vui lòng liên hệ Luật L24H qua số điện thoại tổng đài: 1900633716 để được luật sư chuyên môn trực tiếp tư vấn giải đáp.
Một số tư vấn về bảo hiểm xã hội có thể bạn quan tâm:
1900.633.716