Xây nhà bị hàng xóm kiện cần phải làm gì, tư vấn xử lý, hòa giải

Xây nhà bị hàng xóm kiện là trường hợp hay gặp phải trong xây dựng nhà ở riêng lẻ. Chủ nhà cần đáp ứng các quy định về xây dựng nhà ở khi tiến hành xây dựng nhà. Khi có tranh chấp đất đai với hàng xóm, Nhà nước khuyến khích các bên tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin liên quan.

Tư vấn xử lý khi xây nhà bị hàng xóm kiện

Những lưu ý về quy định xây dựng nhà ở

Khi tiến hành xây nhà ở, chủ nhà cần lưu ý những điểm sau đây:

Thứ nhất, công trình xây dựng phải có giấy phép xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho chủ đầu tư theo quy định, trừ hai trường hợp sau:

• Nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 07 tầng thuộc dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, dự án đầu tư xây dựng nhà ở có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
• Công trình xây dựng cấp IV, nhà ở riêng lẻ ở nông thôn có quy mô dưới 07 tầng và thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; công trình xây dựng cấp IV, nhà ở riêng lẻ ở miền núi, hải đảo thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng; trừ công trình, nhà ở riêng lẻ được xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa;

Với quy định trên, xây dựng nhà ở riêng lẻ phải xin giấy phép xây dựng của cơ quan có thẩm quyền trừ hai trường hợp nêu trên.

Thứ hai, Không thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm trong xây dựng nhà ở riêng lẻ theo quy định tại Điều 12 Luật Xây dựng 2020, chẳng hạn các hành vi sau đây:

• Xây dựng công trình không đúng quy hoạch xây dựng, trừ trường hợp có giấy phép xây dựng có thời hạn; vi phạm chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng;
• Xây dựng công trình không đúng với giấy phép xây dựng được cấp.

Thứ ba, tuân thủ đúng quy định về trật tự xây dựng, nếu vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP ban hành ngày 28/01/2022 của Chính Phủ. Ví dụ như sau:

• Xử phạt hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không che chắn hoặc có che chắn nhưng để rơi vãi vật liệu xây dựng xuống các khu vực xung quanh hoặc để vật liệu xây dựng không đúng nơi từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
• Xử phạt đối với hành vi không công khai giấy phép xây dựng tại địa điểm thi công xây dựng trong suốt quá trình thi công từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng
• Xử phạt hành chính đối với hành vi xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa hoặc công trình xây dựng khác bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với
• Xử phạt đối với hành vi không thực hiện thủ tục để điều chỉnh, gia hạn giấy phép xây dựng từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;
• Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo, di dời công trình và giấy phép xây dựng có thời hạn từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng

Như vậy, trước khi tiến hành xây nhà, chủ nhà cần chú ý những quy định về xây dựng nhà ở riêng lẻ nêu trên.

Lưu ý khi xây dựng nhà ở riêng lẻ

Những trường hợp tranh chấp khi xây nhà với hàng xóm

Trong thực tế, có những trường hợp tranh chấp khi xây nhà với hàng xóm như sau:

• Khi một bên xây dựng quá biên giới hoặc xâm phạm không gian đất của người khác, có thể dẫn đến tranh chấp về quyền sở hữu và sử dụng đất đai.
• Khi một bên thay đổi ranh giới không được phép, hoặc xâm phạm vào đất của người khác bằng cách trồng cây, xây dựng, hay sử dụng đất một cách trái phép.
• Trong trường hợp tranh chấp về quy hoạch đô thị, phê duyệt xây dựng, hoặc việc xây dựng không phù hợp với quy định của địa phương.

Làm gì khi xây nhà ở tranh chấp với hàng xóm

Hòa giải

Theo Điều 5 Luật Hòa Giải Cơ Sở thì  khuyến khích các bên giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp bằng hình thức hòa giải ở cơ sở và các hình thức hòa giải thích hợp khác.

Như vậy, khi các bên có xảy ra tranh chấp trong quá trình xây dựng nhà ở thì có thể lựa chọn hòa giải tại cơ sở (là thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phố, khu phố, khối phố và cộng đồng dân cư khác (sau đây gọi chung là thôn, tổ dân phố) để hóa giải các bất đồng giữa các bên.

Giải quyết tranh chấp tại tòa

Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tuân theo thủ tục giải quyết tranh chấp dân sự. Căn cứ Điều 189, 190, 191, 195, 196, 197, 198 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thủ tục khởi kiện được  thực hiện theo các bước sau đây:

Bước 1. Nộp đơn khởi kiện

Theo Điều 190 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 người khởi kiện gửi đơn khởi kiện kèm theo tài liệu, chứng cứ mà mình hiện có đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng các phương thức sau đây:

• Nộp trực tiếp tại Tòa án;
• Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
• Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng dịch vụ Công quốc gia (nếu có)

Bước 2. Tòa tiếp nhận và xử lý đơn kiện

Theo Điều 191 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 sau khi nhận đơn khởi kiện Tòa án phải thực hiện các công việc sau:

Tòa án nhận đơn khởi kiện, ghi vào sổ nhận đơn và có trách nhiệm cấp ngay giấy xác nhận đơn cho người khởi kiện

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây:

• Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
• Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;
• Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
• Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Kết quả xử lý đơn của Thẩm phán phải được ghi chú vào sổ nhận đơn và thông báo cho người khởi kiện.

Bước 3. Tòa án thụ lý vụ án và thông báo về việc thụ lý vụ án

Căn cứ theo quy định tại Điều 195, 196, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015  thì việc Tòa án thụ lý vụ án được quy định như sau:

• Sau khi nhận đơn khởi kiện nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.
• Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
• Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản cho nguyên đơn, bị đơn, cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án, cho Viện kiểm sát cùng cấp về việc Tòa án đã thụ lý vụ án

Bước 4: Giai đoạn chuẩn bị xét xử

Căn cứ khoản 2 Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 trong giai đoạn chuẩn bị xét xử

• Thẩm phán thực hiện các công việc sau đây:
• Lập hồ sơ vụ án theo quy định tại Điều 198 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015;
• Xác định tư cách đương sự, người tham gia tố tụng khác;
• Xác định quan hệ tranh chấp giữa các đương sự và pháp luật cần áp dụng;
• Làm rõ những tình tiết khách quan của vụ án;
• Xác minh, thu thập chứng cứ theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015;
• Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời;
• Tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, trừ trường hợp vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn;

Bước 5: Mở phiên xét xử

Theo Điều 220 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quyết định đưa vụ án ra xét xử phải được gửi cho đương sự và Viện kiểm sát cùng cấp trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định.

Bước 6: Thực hiện giải quyết theo thủ tục phúc thẩm trong trường hợp có kháng cáo, kháng nghị

Căn cứ theo quy định tại Điều 270, Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì xét xử phúc thẩm là việc Tòa án cấp phúc thẩm trực tiếp xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị.

Như vậy, khi xét thấy bản quyết định chưa đảm bảo quyền đúng quyền lợi cho mình thì nguyên đơn,bị đơn, người có quyền có nghĩa vụ liên quan có quyền thực hiện thủ tục kháng cáo.

Thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai được thực hiện theo trình tự nêu trên.

Giải quyết tranh chấp đất với hàng xóm

Bị hàng xóm kiện thì có được tiếp tục xây nhà không?

Căn cứ Điều 122 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp được áp dụng nếu trong quá trình giải quyết vụ án có căn cứ cho thấy người đang chiếm hữu hoặc giữ tài sản đang tranh chấp có hành vi tháo gỡ, lắp ghép, xây dựng thêm hoặc có hành vi khác làm thay đổi hiện trạng tài sản đó.

Như vậy, với quy định trên thì khi bị hàng xóm kiện thì chủ nhà không được tiếp tục xây nhà.

Luật sư tư vấn quy định về xây nhà, xử lý khi bị hàng xóm kiện

Khi bị hàng xóm kiện tranh chấp đất đai hãy liên hệ ngay với chúng tôi. Luật L24H cung cấp các dịch vụ pháp lý:

• Tư vấn quy định pháp luật về xây dựng nhà ở, quy định về cấp giấy phép xây dựng
• Tư vấn hồ sơ xin giấy phép xây dựng
• Tư vấn xử lý khi hàng xóm không tạo điều kiện, cản trở xây nhà
• Hỗ trợ soạn thảo đơn từ pháp lý liên quan
• Đại diện theo ủy quyền làm việc với cơ quan nhà nước
• Luật sư tham gia tranh tụng tại Tòa
• Đề xuất các giải pháp để giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả và hợp lý

Như vậy, trước khi xây nhà, chủ nhà cần tìm hiểu kỹ những quy định của pháp luật về xây dựng nhà ở riêng lẻ. Trong quá trình xây nhà bị hàng xóm kiện trước hết có thể thương lượng, hòa giải tại Uỷ ban nhân dân cấp xã. Bài viết trên đây, Luật L24H đã cung cấp các thông tin liên quan. Nếu quý khách còn có thắc mắc, vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn xây dựng qua 1900.633.716 để được hỗ trợ tư vấn trực tuyến miễn phí