HỘ KINH DOANH là một trong những mô hình kinh doanh được hoạt động khá phổ biến trên thị trường, với người đứng đầu là chủ hộ kinh doanh cá thể, gia đình. Đây là hình thức kinh doanh đang góp phần tạo ra những tác động tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, bên cạnh loại hình kinh doanh khác như doanh nghiệp hay tổ chức kinh tế. Bài viết Luật L24H giải đáp khái niệm về Hộ kinh doanh, quy định hộ kinh doanh, Quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia hộ kinh doanh.
Hộ kinh doanh cá thể là gì?
Hộ kinh doanh là gì?
Căn cứ theo Khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021, theo đó, HỘ KINH DOANH được hiểu là một hình thức kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.
Hộ kinh doanh có phải là doanh nghiệp không?
Hộ kinh doanh có phải là doanh nghiệp không?
Theo quy định tại khoản 10 Điều 4 Luật doanh nghiệp 2020 thì: “Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.”
Theo quy định tại Điều 74 Bộ luật dân sự 2015, một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Được thành lập theo quy định của Bộ luật dân sự 2015, luật khác có liên quan;
- Có cơ cấu tổ chức theo quy định tại Điều 83 của Bộ luật dân sự 2015;
- Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình;
- Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.
Theo quy định của Nghị định 01/2021/NĐ-CP, Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021, hộ kinh doanh có tên gọi riêng, có địa điểm kinh doanh, có ngành nghề kinh doanh. Tuy nhiên, hộ kinh doanh vẫn không được xem là có tư cách pháp nhân. Bởi lẽ, hộ kinh doanh không có tài sản độc lập của riêng nó mà chủ hộ kinh doanh phải dùng toàn bộ tài sản của chính mình để chịu trách nhiệm cho các hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh.
Đồng thời, hộ kinh doanh cũng không thể tự nhân danh chính nó để tham gia vào các quan hệ pháp luật mà chủ hộ kinh doanh hoặc các thành viên gia đình, khi tham gia vào các quan hệ pháp luật thì phải nhân danh chính mình, tham gia dưới danh nghĩa của chính mình.
Thêm vào đó, hình thức kinh doanh là hộ kinh doanh cá thể cũng không được Luật Doanh nghiệp 2020 ghi nhận là một loại hình doanh nghiệp. Luật Doanh nghiệp 2020 chỉ ghi nhận năm loại hình doanh nghiệp, bao gồm:
- Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;
- Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên;
- Công ty hợp doanh;
- Công ty cổ phần;
- Doanh nghiệp tư nhân.
Từ những phân tích trên, hộ kinh doanh không được pháp luật hiện hành công nhận là một loại hình doanh nghiệp và không có tư cách pháp nhân.
Quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia hộ kinh doanh
Các chủ thể tham gia hộ kinh doanh có các quyền và nghĩa vụ như sau:
- Cá nhân, thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 có quyền thành lập hộ kinh doanh.
- Cá nhân, thành viên hộ gia đình chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh trong phạm vi toàn quốc và được quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong doanh nghiệp với tư cách cá nhân.
- Cá nhân, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh không được đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh trừ trường hợp được sự nhất trí của các thành viên hợp danh còn lại.
- Chủ hộ kinh doanh thực hiện các nghĩa vụ về thuế, các nghĩa vụ tài chính và các hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật.
- Chủ hộ kinh doanh đại diện cho hộ kinh doanh với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
- Chủ hộ kinh doanh có thể thuê người khác quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh. Trong trường hợp này, chủ hộ kinh doanh, các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký hộ kinh doanh vẫn chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác phát sinh từ hoạt động kinh doanh.
- Chủ hộ kinh doanh, các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký hộ kinh doanh chịu trách nhiệm đối với các hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh.
Các trường hợp không được đăng ký thành lập hộ kinh doanh bao gồm:
- Người chưa thành niên, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người bị mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi;
- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định.
(CSPL: Điều 80 và Điều 81 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021)
Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh
Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh
Hồ sơ cần chuẩn bị
Căn cứ vào Khoản 2 Điều 87 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021, theo đó, để thực hiện đăng ký hộ kinh doanh thì cần chuẩn bị những hồ sơ như sau:
- Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh;
- Giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
- Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh;
- Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh.
Thủ tục thực hiện
Đăng ký hộ kinh doanh được thực hiện tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh.
Khi tiếp nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trao Giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện phải thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ hoặc người thành lập hộ kinh doanh biết. Thông báo phải nêu rõ lý do và các yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ (nếu có).
Nếu sau 03 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh mà không nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc không nhận được thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh thì người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh có quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
Định kỳ vào tuần làm việc đầu tiên hàng tháng, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện gửi danh sách hộ kinh doanh đã đăng ký tháng trước cho Cơ quan thuế cùng cấp, Phòng Đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý chuyên ngành cấp tỉnh.
(CSPL: Điều 87 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021)
Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh
Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được cấp cho hộ kinh doanh thành lập và hoạt động theo quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021. Hộ kinh doanh được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Ngành, nghề đăng ký kinh doanh không bị cấm đầu tư kinh doanh;
- Tên của hộ kinh doanh được đặt theo đúng quy định tại Điều 88 Nghị định 01/2021/NĐ-CP;
- Có hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh hợp lệ;
- Nộp đủ lệ phí đăng ký hộ kinh doanh theo quy định.
Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được cấp trên cơ sở thông tin trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh do người thành lập hộ kinh doanh tự khai và tự chịu trách nhiệm.
Các thông tin trên Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh có giá trị pháp lý kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và hộ kinh doanh có quyền hoạt động kinh doanh kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Trường hợp hộ kinh doanh đăng ký ngày bắt đầu hoạt động kinh doanh sau ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh thì hộ kinh doanh được quyền hoạt động kinh doanh kể từ ngày đăng ký, trừ trường hợp kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Hộ kinh doanh có thể nhận Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trực tiếp tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện hoặc đăng ký và trả phí để nhận qua đường bưu điện.
Hộ kinh doanh có quyền yêu cầu Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện cấp bản sao Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và nộp phí theo quy định.
(CSPL: Điều 82 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Nghị định của Chính phủ ban hành ngày 04 tháng 01 năm 2021)
>>> Xem thêm: Xin giấy phép kinh doanh hộ gia đình ở đâu
Luật sư vấn về hộ kinh doanh
- Tư vấn về thủ tục cấp lại giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh;
- Tư vấn về việc đặt tên cho hộ kinh doanh phù hợp với quy định của pháp luật;
- Tư vấn thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh.
Mô hình hộ kinh doanh là một hình thức kinh doanh có cơ cấu khá đơn giản, điều kiện thành lập cũng không phức tạp. Chính vì thế mà hiện nay, ngày càng nhiều chủ thể lựa chọn mô hình hộ kinh doanh để tiến hành hoạt động kinh doanh, thu lợi nhuận. Hy vọng với bài viết trên, Luật L24H đã cung cấp cho quý khách những thông tin bổ ích. Mọi thắc mắc hoặc nhu cầu sử dụng Dịch vụ làm giấy phép kinh doanh hộ cá thể, kính mời Quý khách liên hệ số hotline 1900.633.716 để được các luật sư tư vấn luật doanh nghiệp, kinh doanh của Luật L24H hỗ trợ 24/24. Xin cảm ơn.
1900.633.716