Thủ tục nhận con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi không giống như những thủ tục nhận con nuôi thông thường. Khi một đứa trẻ bị bỏ rơi thì có thể được nhận nuôi hoặc chuyển vào cơ sở nuôi dưỡng. Bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn đọc thông tin quy định, điều kiện và thủ tục nhận con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi.
Hướng dẫn thủ tục nhận nuôi trẻ bị bỏ rơi
Khi phát hiện trẻ sơ sinh bị bỏ rơi thì người phát hiện phải có trách nhiệm gì?
Căn cứ tại khoản 1 Điều 14 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, khi phát hiện trẻ sơ sinh bị bỏ rơi chúng ta không được mặc kệ hay có các hành vi cố tình bỏ qua mà phải có các hành động bắt buộc theo quy định của pháp luật, cụ thể như sau:
- Người phát hiện trẻ bị bỏ rơi có trách nhiệm bảo vệ trẻ và thông báo ngay cho Ủy ban nhân dân hoặc công an cấp xã nơi trẻ bị bỏ rơi. Trường hợp trẻ bị bỏ rơi tại cơ sở y tế thì Thủ trưởng cơ sở y tế có trách nhiệm thông báo.
- Ngay sau khi nhận được thông báo, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Trưởng công an cấp xã có trách nhiệm tổ chức lập biên bản về việc trẻ bị bỏ rơi; Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm giao trẻ cho cá nhân hoặc tổ chức tạm thời nuôi dưỡng theo quy định pháp luật.
- Biên bản phải ghi rõ thời gian, địa điểm phát hiện trẻ bị bỏ rơi; đặc điểm nhận dạng như giới tính, thể trạng, tình trạng sức khỏe; tài sản hoặc đồ vật khác của trẻ, nếu có; họ, tên, giấy tờ chứng minh nhân thân, nơi cư trú của người phát hiện trẻ bị bỏ rơi. Biên bản phải được người lập, người phát hiện trẻ bị bỏ rơi, người làm chứng (nếu có) ký tên và đóng dấu xác nhận của cơ quan lập.
- Biên bản được lập thành hai bản, một bản lưu tại cơ quan lập, một bản giao cá nhân hoặc tổ chức tạm thời nuôi dưỡng trẻ.
Như vậy, có thể hiểu trường hợp phát hiện trẻ bị bỏ rơi thì cá nhân có trách nhiệm phải trông nom, chăm sóc trẻ cho đến khi Ủy ban nhân dân hoặc Công an cấp xã đến để lập biên bản vụ việc.
Điều kiện nhận nuôi trẻ sơ sinh bị bỏ rơi
Khi có mong muốn được nhận nuôi trẻ sơ sinh thì cần phải đáp ứng được các điều kiện mà pháp luật quy định cụ thể như sau.
Căn cứ khoản 1 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về điều kiện đối với người nhận con nuôi như sau:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
- Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
- Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
- Có tư cách đạo đức tốt.
Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định những người sau đây không được nhận con nuôi theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010:
- Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
- Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
- Đang chấp hành hình phạt tù;
- Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
Như vậy, để được nhận con nuôi thì người nhận nuôi phải đáp ứng đủ các điều kiện trên.
Điều kiện đối với người muốn nhận nuôi trẻ sơ sinh bị bỏ rơi
Hồ sơ nhận nuôi con nuôi đối với trẻ sơ sinh bị bỏ rơi
Để tiến hành nhận con nuôi cần phải đáp ứng các loại giấy tờ sau đây
Căn cứ theo Điều 17 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về hồ sơ của người nhận con nuôi như sau:
- Đơn xin nhận con nuôi;
- Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;
- Phiếu lý lịch tư pháp;
- Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 18 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi trong nước như sau:
- Giấy khai sinh;
- Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;
- Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng;
- Biên bản xác nhận do Ủy ban nhân dân hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơ
- Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng.
Như vậy sau khi chuẩn bị đủ giấy tờ theo quy định của pháp luật thì có thể tiến hành thủ tục nộp hồ sơ.
Quy trình đăng ký nhận nuôi con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi
Người có mong muốn được nhận con nuôi tiến hành các bước theo thứ tự sau đây
Bước 1: Nộp hồ sơ
Căn cứ Điều 19 Luật Nuôi con nuôi 2010, người nhận con nuôi phải nộp hồ sơ của mình và hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú hoặc nơi người nhận con nuôi thường trú.
Bước 2: Xử lý yêu cầu nhận nuôi con nuôi
Thứ nhất, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ; trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, tiến hành xong việc lập ý kiến của những người quy định tại Điều 21 của Luật Nuôi con nuôi 2010 căn cứ theo quy định tại Điều 20 Luật Nuôi con nuôi 2010.
Nếu con nuôi là người nước ngoài thì căn cứ tại khoản 1 Điều 16 Nghị định 19/2011/NĐ-CP, trường hợp này được giải quyết như sau:
- Trước khi xác nhận trẻ em có đủ điều kiện làm con nuôi ở nước ngoài theo quy định tại khoản 2 Điều 33 của Luật Nuôi con nuôi 2010, Sở Tư pháp phải thẩm định hồ sơ của trẻ em và đối chiếu với các quy định về đối tượng, độ tuổi của trẻ em được nhận làm con nuôi, trường hợp được nhận đích danh, trường hợp phải thông qua thủ tục giới thiệu.
- Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi được cho làm con nuôi ở nước ngoài, thì phải có văn bản xác minh và kết luận rõ ràng của Công an cấp tỉnh về nguồn gốc trẻ em bị bỏ rơi, không xác định được cha mẹ đẻ.
Thứ hai, chờ sự đồng ý cho làm con nuôi căn cứ theo Điều 21 Luật Nuôi con nuôi 2010
- Việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được nhận làm con nuôi; nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại; nếu cả cha mẹ đẻ đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ; trường hợp nhận trẻ em từ đủ 09 tuổi trở lên làm con nuôi thì còn phải được sự đồng ý của trẻ em đó.
- Người đồng ý cho làm con nuôi quy định tại khoản 1 điều này phải được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi nhận hồ sơ tư vấn đầy đủ về mục đích nuôi con nuôi; quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi; quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ đẻ và con sau khi người đó được nhận làm con nuôi.
- Sự đồng ý phải hoàn toàn tự nguyện, trung thực, không bị ép buộc, không bị đe dọa hay mua chuộc, không vụ lợi, không kèm theo yêu cầu trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác.
- Cha mẹ đẻ chỉ được đồng ý cho con làm con nuôi sau khi con đã được sinh ra ít nhất 15 ngày.
Bước 4: Đăng ký nhận con nuôi và trao Giấy chứng nhận nuôi con nuôi
Căn cứ theo khoản 1, 3 Điều 22 Luật Nuôi con nuôi 2010, khi xét thấy người nhận con nuôi và người được giới thiệu làm con nuôi có đủ điều kiện theo quy định của Luật này thì Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức đăng ký nuôi con nuôi, trao Giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho cha mẹ nuôi, cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ hoặc đại diện cơ sở nuôi dưỡng, tổ chức giao nhận con nuôi và ghi vào sổ hộ tịch trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày có ý kiến đồng ý của những người quy định tại Điều 21 của Luật Nuôi con nuôi 2010. Giấy chứng nhận nuôi con nuôi được gửi Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của người nhận con nuôi hoặc của người được nhận làm con nuôi.
Theo Điều 10 Nghị định 19/2011/NĐ-CP, thủ tục đăng ký việc nuôi con nuôi được thực hiện theo quy định tại Điều 22 của Luật Nuôi con nuôi và quy định cụ thể sau đây:
- Việc đăng ký nuôi con nuôi được tiến hành tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã. Khi đăng ký nuôi con nuôi, cha mẹ nuôi, cha mẹ đẻ, người giám hộ hoặc đại diện cơ sở nuôi dưỡng và người được nhận làm con nuôi phải có mặt. Công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ đăng ký nuôi con nuôi và trao Giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho các bên.
- Trường hợp con nuôi là trẻ em bị bỏ rơi mà phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh đang lưu giữ tại Ủy ban nhân dân cấp xã còn để trống, thì căn cứ vào Giấy chứng nhận nuôi con nuôi, công chức tư pháp – hộ tịch ghi bổ sung các thông tin của cha mẹ nuôi vào phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh của con nuôi; tại cột ghi chú trong Sổ đăng ký khai sinh phải ghi rõ là cha mẹ nuôi.
- Trường hợp có sự thỏa thuận giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi, sự đồng ý của con nuôi từ 9 tuổi trở lên về việc thay đổi phần khai về cha mẹ trong Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh của con nuôi; thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký khai sinh cho trẻ em đăng ký khai sinh lại cho con nuôi và thu hồi Giấy khai sinh cũ; tại cột ghi chú của Sổ đăng ký khai sinh phải ghi rõ là cha mẹ nuôi.
Sau khi hoàn thành các bước trên thì người có mong muốn nhận con nuôi sẽ có đủ điều kiện theo quy định của Luật và sẽ được trao Giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho cha mẹ nuôi, cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ hoặc đại diện cơ sở nuôi dưỡng, tổ chức giao nhận con nuôi
Luật sư tư vấn về thủ tục nhận con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi
Luật sư hướng dẫn hoàn thành các thủ tục để nhận nuôi trẻ bị bỏ rơi
Văn phòng Luật L24H cung cấp các dịch vụ luật sư hỗ trợ, hướng dẫn làm hồ sơ nhận nuôi con nuôi bị bỏ rơi, tư vấn các quy định về các trường hợp khác như khi con là người nước ngoài, cụ thể như sau:
- Tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn nhận con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi theo quy định của pháp luật.
- Tư vấn thủ tục nhận con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi có yếu tố nước ngoài.
- Hỗ trợ làm giấy khai sinh cho con nuôi là trẻ sơ sinh bị bỏ rơi.
- Hướng dẫn thay đổi thông tin trên giấy khai sinh.
- Hướng dẫn đăng ký hộ khẩu, chuyển hộ khẩu sau khi nhận nuôi con nuôi.
Nhận nuôi con nuôi bị bỏ rơi đòi hỏi nhiều các thủ tục lẫn giấy tờ liên quan. Tùy từng trường hợp sẽ có các quy trình xử lý khác nhau. Nếu có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn luật hôn nhân gia đình bạn có thể liên hệ qua Hotline 1900633716 để được tư vấn.
Một số bài viết có thể bạn quan tâm:
1900.633.716