Thủ tục khám xét hành chính là biện pháp ngăn chặn hành chính để kịp thời ngăn ngừa hành vi vi phạm hành chính, bảo đảm thu thập tài liệu làm căn cứ xử lý người vi phạm. Việc khám xét theo thủ tục hành chính chỉ được tiến hành khi có quyết định của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền. Bài viết này Luật L24H sẽ cung cấp những kiến thức về hoạt động khám xét được quy định tại các văn bản pháp luật.
Thủ tục khám xét hành chính
Khái niệm khám xét hành chính
Khám xét theo thủ tục hành chính được thực hiện khi có căn cứ cho rằng người vi phạm cất giấu trong người đồ vật, tài liệu, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính hoặc địa điểm đó có cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính (điều 127, 128 và Điều 129 Luật Xử lý vi phạm hành chính).
Công an được khám xét hành chính trong trường hợp nào ?
Khám xét người theo thủ tục hành chính
Theo Khoản 1 điều 127 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020 thì việc khám xét người theo thủ tục hành chính chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho rằng người đó cất giấu trong người đồ vật, tài liệu, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính.
Khám xét phương tiện vận tải, đồ vật
Việc xét khám phương tiện vận tải, đồ vật theo thủ tục hành chính chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho rằng trong phương tiện vận tải, đồ vật đó có cất giấu tang vật vi phạm hành chính ( Khoản 1 Điều 128 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020).
Khám xét nơi cất giấu tang vật vi phạm hành chính
Khám xét nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính chỉ được tiến hành khi có căn cứ cho rằng ở nơi đó có cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính ( Khoản 1 Điều 129 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020).
>>> Xem thêm: Vi phạm hành chính là gì?
Quy định về thẩm quyền khám xét hành chính
Thẩm quyền khám xét hành chính
Những người sau đây có thẩm quyền quyết định khám người theo thủ tục hành chính:
- Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã, Trưởng Công an phường;
- Trưởng Công an cấp huyện;
- Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Trưởng phòng Cảnh sát trật tự, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt, Trưởng phòng Cảnh sát đường thủy, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập cảnh của Công an cấp tỉnh; Trưởng phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Trưởng phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường;
- Thủ trưởng đơn vị cảnh sát cơ động từ cấp đại đội trở lên, Trạm trưởng Trạm công an cửa khẩu;
- Hạt trưởng Hạt kiểm lâm, Đội trưởng Đội kiểm lâm cơ động;
- Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Đội trưởng Đội kiểm soát thuộc Cục Hải quan, Đội trưởng Đội kiểm soát chống buôn lậu và Hải đội trưởng Hải đội kiểm soát trên biển thuộc Cục điều tra chống buôn lậu Tổng cục hải quan;
- Đội trưởng Đội quản lý thị trường;
- Chỉ huy trưởng Tiểu khu biên phòng, Chỉ huy trưởng biên phòng Cửa khẩu cảng, Chỉ huy trưởng Hải đoàn biên phòng, Chỉ huy trưởng Hải đội biên phòng, Trưởng đồn biên phòng và Thủ trưởng đơn vị bộ đội biên phòng đóng ở biên giới, hải đảo;
- Hải đội trưởng Hải đội Cảnh sát biển, Hải đoàn trưởng Hải đoàn Cảnh sát biển, Chỉ huy trưởng Vùng Cảnh sát biển;
- Người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng, trưởng tàu khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa đã rời sân bay, bến cảng, nhà ga;
- Thẩm phán chủ tọa phiên tòa.
Ngoài ra, trong trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không tiến hành khám ngay thì đồ vật, tài liệu, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính bị tẩu tán, tiêu hủy, ngoài những người trên, thì những người sau đây đang thi hành công vụ được khám người theo thủ tục hành chính và báo cáo ngay bằng văn bản cho thủ trưởng của mình là một trong những người được quy định tại khoản 1 Điều 123 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020 và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc khám người
Cơ sở pháp lý: Điều 127, 128, 129 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020.
Thủ tục khám xét hành chính theo luật định
Khám người theo thủ tục hành chính
Việc khám người phải có quyết định bằng văn bản của người có thẩm quyền, trừ trường hợp cấp bách cần khám ngay theo quy định. Trước khi tiến hành khám người, người khám phải thông báo cho người bị khám biết quyết định khám, phải yêu cầu người bị khám tự giác đưa ra các công cụ, phương tiện, tài liệu vi phạm hành chính. Nếu họ không tự giác chấp hành thì tiến hành khám.
Khi khám người phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người bị khám, nam khám nam, nữ khám nữ và phải có người cùng giới chứng kiến.
Mọi trường hợp khám người theo thủ tục hành chính đều phải lập biên bản. Quyết định khám người và biên bản khám người phải được giao cho người bị khám một bản. Quá trình khám nếu phát hiện tang vật, tài liệu, phương tiện vi phạm hành chính cất giấu trong người bị khám thì người khám phải thu giữ, phải lập biên bản thu giữ tang vật đó, phải mô tả chi tiết tình trạng, số lượng tang vật bị thu giữ . Biên bản thu giữ tang vật phải có chữ ký của người khám, người bị khám, người chứng kiến và giao cho người bị khám một bản .
Cơ sở pháp lý: Điều 127 Luật Xử lý vi phạm hành chính
Khám xét nơi cất giấu tang vật vi phạm hành chính.
Những người được quy định tại khoản 1 Điều 123 của Luật này có quyền quyết định khám xét nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; trong trường hợp nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính là chỗ ở thì đề nghị Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định.
Khi khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải có mặt người chủ nơi bị khám hoặc người thành niên trong gia đình họ và người chứng kiến. Trong trường hợp người chủ nơi bị khám, người thành niên trong gia đình họ vắng mặt mà việc khám không thể trì hoãn thì phải có đại diện chính quyền và 02 người chứng kiến.
Không được khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính vào ban đêm, trừ trường hợp khẩn cấp hoặc việc khám đang được thực hiện mà chưa kết thúc nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.
Mọi trường hợp khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải có quyết định bằng văn bản và phải lập biên bản. Quyết định và biên bản khám nơi cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính phải được giao cho người chủ nơi bị khám 01 bản.
Cơ sở pháp lý: Điều 129 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020
Khám xét phương tiện vận tải, đồ vật
Việc khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có quyết định bằng văn bản, trừ trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không tiến hành khám ngay thì tang vật vi phạm hành chính sẽ bị tẩu tán, tiêu hủy theo quy định trên.
Khi tiến hành khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có mặt chủ phương tiện vận tải, đồ vật hoặc người điều khiển phương tiện vận tải và 01 người chứng kiến; trong trường hợp chủ phương tiện, đồ vật hoặc người điều khiển phương tiện vắng mặt thì phải có 02 người chứng kiến.
Mọi trường hợp khám phương tiện vận tải, đồ vật đều phải lập biên bản. Quyết định khám và biên bản phải giao cho chủ phương tiện vận tải, đồ vật hoặc người điều khiển phương tiện vận tải 01 bản
Cơ sở pháp lý: Điều 128 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2020
>>> Xem thêm: Thủ tục khám xét nơi làm việc, chỗ ở đúng quy định
Luật sư tư vấn về quy trình khám xét hành chính
Luật sư tư vấn thủ tục khám xét đúng quy định
- Tư vấn về các trường hợp được khám xét theo thủ tục hành chính
- Tư vấn về thẩm quyền, trình tự, thủ tục khám xét người, phương tiện vận tải, nơi cất giấu tang vật theo đúng quy định
- Tư vấn về quyền và nghĩa vụ của người dân trong trường hợp bị khám xét người
- Hướng dẫn giải quyết khi phát hiện hành vi khám xét của cơ quan chức năng vi phạm pháp luật
>>> Xem thêm: Khiếu nại quyết định hành chính
Như vậy, khám xét theo thủ tục hành chính là hoạt động phức tạp, được tiến hành bởi cơ quan, cá nhân có thẩm quyền và phải đảm bảo tuân thủ theo các quy định của pháp luật. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến hoạt động khám xét trên, các bạn có thể liên hệ ngay với luật sư TƯ VẤN LUẬT HÀNH CHÍNH Luật L24H qua hotline: 1900.633.716 để được tư vấn trực tuyến miễn phí.
1900.633.716