Thủ tục giám định dấu vân tay trong điều tra hình sự

Thủ tục giám định dấu vân tay là rất cần thiết trong điều tra hình sự, nó giúp các cơ quan điều tra dễ dàng hơn trong việc truy tìm dấu vết của tội phạm mà không phải suy đoán hay đưa ra quyết định sai lầm. Vân tay cũng được xem là chứng cứ trong quá trình điều tra, xét xử vụ án hình sự. Vân tay có thể xuất hiện ở bất cứ đâu, trên bất kì đồ vật nào nên các cơ quan điều tra thường ưu tiên giám định dấu vân tay trước khi điều tra các khía cạnh khác. Bài viết này sẽ cung cấp một số thông tin cần thiết về thủ tục giám định dấu vân tay cho Quý bạn đọc cùng tìm hiểu.

Giám định dấu vân tay

Giám định dấu vân tay

Các phương pháp lấy dấu vân tay trong điều tra hình sự

Phương pháp thu thập vân nổi: Đây là phương pháp dễ thu thập nhất. Cách thu thập cũng rất đơn giản, sử dụng máy ảnh và chụp lại ảnh vân tay ở độ phân giải cao sau đó dùng các công cụ đo đạc hình sự để trích xuất ra thông tin. Họ có thể cải thiện chất lượng hình ảnh bằng cách thay đổi hướng ánh sáng khi chụp hoặc sử dụng những loại ánh sáng khác (alternate) hoặc một số hóa chất khác. Song thông thường thì việc này không cần thiết lắm.

Phương pháp thu thập vân chìm:

  • Bột lưu vân tay: Đây là một phương pháp thu thập dấu vân tay phổ biến nhất để lấy vân chìm. Phương pháp này được thực hiện theo cách là phủ bụi lên khu vực có dấu vân bằng các loại bột có thể lưu vân tay. Khi đó, bụi sẽ bám lên các vị trí có vân tay và biến vân chìm thành vân nổi. Tiếp theo đó, các nhà điều tra sẽ chụp hình lại y như cách thu thập vân nổi. Sau đó, vân tay còn được lưu mẫu bằng cách áp băng dính để lưu trữ về sau này.
  • Tuy nhiên, các loại bột lưu vân tay có thể làm hư hại đến các bằng chứng liên quan khác có ở hiện trường gây án khiến cho công tác điều tra bị ảnh hưởng. Vì thế, trước khi sử dụng loại bột này, các nhà điều tra có thể sẽ dùng các phương pháp lấy vân chìm khác để hỗ trợ việc thu thập dấu vân tay trong quá trình điều tra hình sự.
  • Nguồn ánh sáng khác: Đây là phương pháp thu thập dấu vân tay phổ biến và được nhiều nhà điều tra hình sự áp dụng vì có thể áp dụng lên hầu hết mọi bề mặt lấy mẫu như cửa chính, cửa sổ, tay cầm, thang vịn… tại hiện trường gây án và không tác động lên các bằng chứng khác. Một thiết bị phát tia laser hoặc LED với ánh sáng nằm trong một dải bức xạ cố định sẽ được quét lên bề mặt nghi án để làm hiện lên dấu vân tay của người phạm tội. Thậm chí những thiết bị cao cấp hơn còn có thể cung cấp các bộ lọc sáng khác nhau dành cho từng phổ màu hoặc bột lưu vân tay khác nhau. Chẳng hạn như các nhà điều tra có thể dùng ánh sáng xanh với bộ lọc màu cam để làm nổi bật dấu vân chìm của người phạm tội hơn.
  • Cyanoacrylate: Đây là tên một loại keo siêu dính, loại keo này sẽ được nhà điều tra phun sương lên bề mặt lấy mẫu trước khi cho bột lưu vân tay hoặc thuốc nhuộm màu. Phương pháp thu thập dấu vân tay này được dùng trên các bề mặt không xốp (non-porous) như mặt kính, gương, kim loại… là những bề mặt cho phép hơi cyanoacrylate bám lên một cách dễ dàng. Sau đó, các vân tay của người phạm tội có thể sẽ được nhìn thấy dưới ánh sáng đèn sáng trắng thông thường.
  • Các hóa chất hỗ trợ: Với các bề mặt xốp (porous) như gỗ, giấy… tại hiện trường gây án thì các nhà điều tra cần tới những loại hóa chất khác để thu thập dấu vân tay, ví dụ ninhydrin hay hóa chất tương tác vật lý, nhằm làm bật lên những chi tiết vân chìm mà người phạm tội vô tình lưu lại. Từng loại hóa chất hỗ trợ trên sẽ tương tác với từng loại thành phần của bề mặt tiếp xúc, như các amino acid hoặc hoặc muối vô cơ. Chất ninhydrin sẽ khiến các mẫu vân chìm chuyển sang màu tím, giúp cho việc chụp hình dấu vân tay của các điều tra viên được dễ dàng hơn. Trong khi DFO (1,2-diazafluoren-9-one) lại gây ra hiệu ứng huỳnh quang làm cho các mẫu vân chìm của người phạm tội sẽ sáng lên khi chúng được rọi bởi những tia sáng xanh-lam.
  • Các kỹ thuật khác: Ngoài các biện pháp thu thập dấu vân tay của người phạm tội đã nêu ở trên, còn một số những kỹ thuật đặc biệt khác chuyên dùng cho việc lấy mẫu vân tay từ da người, vải vóc, quần áo hoặc các bề mặt khó khăn khác. Như Amido Black, một hoạt chất nhuộm màu protein, chất này vốn phản ứng với sự hiện diện của bất kỳ loại protein nào do sinh vật để lại bao gồm cả con người, do đó nó thường được dùng để tăng cường hình ảnh các vết máu nằm trên da người. Riêng với quần áo, một số kỹ thuật cao như kết tủa kim loại trong buồng chân không bằng bột vàng và kẽm, được dùng để hỗ trợ việc thu thập dấu vân tay trong công tác điều tra hình sự.

AccuTrans, đây là một phức chất đổ khuôn dạng lỏng, được dùng để tách các mẫu vân làm bằng bột lưu vân ra khỏi những bề mặt gồ ghề, cong hoặc dệt bằng sợi. Về cơ bản, AccuTrans là một chất lỏng sẽ lấp đầy những ngóc ngách hoặc lỗ hổng có trên bề mặt lấy mẫu, cho phép chúng dính tốt hơn với bột lưu vân tay khi mà những mẫu băng dính để tách loại bột trên gặp nhiều khó khăn hơn trong quá trình bám dính.

Tuy nhiên, quá trình sử dụng các hóa chất để lấy mẫu vân tay của người phạm tội có thể làm giảm khả năng thu thập những thông tin khác có giá trị cho việc điều tra hình sự. Vì vậy các phương pháp điều tra không làm hỏng (nondestructive) mẫu vật thường được tiến hành trước khi các phương pháp hóa chất được sử dụng. Chẳng hạn như một mảnh giấy do người phạm tội để lại sẽ được khám nghiệm trước bởi các chuyên gia về tài liệu trước khi được xử lý bằng ninhydrin, vì phản ứng hóa học của ninhydrin sẽ khiến một số loại mực bị biến mất, từ đó làm mất đi thông tin của người phạm tội.

Vai trò của việc giám định dấu vân tay trong điều tra hình sự

Dấu vân tay của mỗi người là độc nhất, không có sự trùng lặp kể cả trong một cặp sinh đôi.Dấu vân tay là phương pháp xác định danh tính cá nhân đã được áp dụng từ rất lâu bởi độ chính xác cao. Vì thế, lần ra tội phạm từ dấu vân tay được cơ quan công an áp dụng rất phổ biến trong việc điều tra danh tính,dấu vết tội phạm. Việc lấy dấu vân tay sẽ thực hiện khi làm làm căn cước công dân (cccd), thông tin sẽ được lưu lại trên hệ thống quốc gia và từ đó dễ dàng tìm ra danh tính tội phạm.Dấu vân tay có thể xuất hiện ở bất cứ đâu và trên bất kỳ đồ vật nào nên việc xác định dấu vân tay là rất quan trọng.

Đối với điều tra hình sự thì việc xác định dấu vân tay là rất quan trọng vì hầu hết người gây án đều không để lại dấu vết gây án hoặc dễ phải bắt, kết tội nhầm người vô tội nếu không có giám định dấu vân tay. Tính chính xác cao của vân tay sẽ giúp các cơ quan điều tra dễ dàng đến gần hơn với người bị tình nghi, tội phạm.

Vai trò của vân tay là rất quan trọng trong điều tra hình sự

Vai trò của vân tay là rất quan trọng trong điều tra hình sự

Thủ tục giám định dấu vân tay được thực hiện như thế nào?

Trước hết, Quý khách hàng phải trình báo đến cơ quan công an về việc có hành vi phạm tội. Khi phía cơ quan điều tra tiến hành điều tra thì có thể yêu cầu giám định tư pháp, trong đó có giám định vân tay để thu thập chứng cứ giải quyết vụ án.

  • Người yêu cầu giám định có quyền gửi văn bản yêu cầu cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trưng cầu giám định.
  • Trường hợp cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng không chấp nhận yêu cầu thì trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu trưng cầu giám định, phải thông báo cho người yêu cầu giám định bằng văn bản.
  • Hết thời hạn nói trên hoặc kể từ ngày nhận được thông báo từ chối trưng cầu giám định, người yêu cầu giám định có quyền tự mình yêu cầu giám định.
  • Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán ra quyết định trưng cầu giám định. Trong quyết định trưng cầu giám định phải ghi rõ tên, địa chỉ của người giám định, đối tượng cần giám định, vấn đề cần giám định, các yêu cầu cụ thể cần có kết luận của người giám định.

CSPL: khoản 1 Điều 22 Luật Giám định tư pháp 2012 (sửa đổi, bổ sung 2020), Điều 102 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.

Trường hợp nào bắt buộc phải trưng cầu giám định vân tay

Điều 206 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định rõ về các trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định. Theo đó, bắt buộc phải trưng cầu giám định khi cần xác định:

Tình trạng tâm thần của người bị buộc tội khi có sự nghi ngờ về năng lực trách nhiệm hình sự của họ; tình trạng tâm thần của người làm chứng hoặc bị hại khi có sự nghi ngờ về khả năng nhận thức, khả năng khai báo đúng đắn về những tình tiết của vụ án;

  • Tuổi của bị can, bị cáo, bị hại nếu việc đó có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án và không có tài liệu để xác định chính xác tuổi của họ hoặc có nghi ngờ về tính xác thực của những tài liệu đó;
  • Nguyên nhân chết người;
  • Tính chất thương tích, mức độ tổn hại sức khỏe hoặc khả năng lao động
  • Chất ma tuý, vũ khí quân dụng, vật liệu nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, tiền giả, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, đồ cổ;
  • Mức độ ô nhiễm môi trường.

Những trường hợp bắt buộc trưng cầu giám định vân tay

Những trường hợp bắt buộc trưng cầu giám định vân tay

Luật sư tư vấn về thủ tục giám định vân tay

  • Tư vấn về các trường hợp lấy dấu vân tay
  • Trình tự, thủ tục để được giám định dấu vân tay
  • Hỗ trợ soạn thảo, tư vấn về các văn bản liên quan
  • Đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng trong các giai đoạn tố tụng.

>>> Tham khảo thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa

Bài viết trên đã cung cấp một số thông tin về các loại dấu vân tay, vai trò của việc lấy dấu vân tay, thủ tục giám định dấu vân tay,…Hy vọng với những thông tin mà Luật L24H cung cấp sẽ giúp ích được cho Quý khách hàng. Nếu Quý khách hàng có thắc mắc cần giải đáp cần luật sư hình sự giải đáp hãy liên hệ qua hotline 1900.633.716 để được tư vấn cụ thể hơn.

Scores: 4.9 (44 votes)

Bài viết được thực hiện bởi Luật Sư Võ Tấn Lộc

Chức vụ: Luật sư thành viên

Lĩnh vực tư vấn: Đất Đai, Hình Sự, Dân Sự, Hành Chính, Lao Động, Doanh Nghiệp, Thương Mại, Hợp đồng, Thừa kế, Tranh Tụng, Bào Chữa và một số vấn đề liên quan pháp luật khác

Trình độ đào tạo: Đại học Luật, Luật sư

Số năm kinh nghiệm thực tế: 8 năm

Tổng số bài viết: 1,926 bài viết

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Tư vấn miễn phí gọi: 1900.633.716