Thời hạn khởi tố vụ án hình sự là một quy định quan trọng trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, nhằm đảm bảo tính công bằng, kịp thời và hiệu quả cho quá trình tố tụng hình sự. Bài viết này cung cấp thông tin về quy định chung và các trường hợp đặc biệt về thời hạn khởi tố vụ án hình sự, giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong quá trình tố tụng hình sự.
Quy định về thời hạn khởi tố vụ án hình sự
Thủ tục giải quyết tố giác, kiến nghị khởi tố vụ án hình sự
Theo Điều 147 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (BLTTHS 2015) và Điều 9 Thông tư liên tịch 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC có quy định thủ tục giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố như sau:
Bước 1: Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền giải quyết, Thủ trưởng Cơ quan điều tra trực tiếp tổ chức, chỉ đạo, phân công Điều tra viên, Cán bộ điều tra thuộc quyền thụ lý, giải quyết hoặc ra Quyết định phân công Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra tổ chức, chỉ đạo thụ lý, giải quyết và thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền.
Đối với tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố sau khi tiếp nhận đã rõ về dấu hiệu của tội phạm, đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự thì Cơ quan điều tra ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự và thực hiện trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, không phải ra Quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Bước 2: Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm thuộc thẩm quyền giải quyết, cấp trưởng Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quy định tại khoản 2 Điều 35 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 trực tiếp chỉ đạo việc thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, phân công Cán bộ điều tra thuộc quyền hoặc ra Quyết định phân công cấp phó trong việc thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền.
Đối với tố giác, tin báo về tội phạm sau khi tiếp nhận đã rõ về dấu hiệu của tội phạm, đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự thì cấp trưởng ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự và thực hiện trình tự, thủ tục theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, không phải ra Quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm.
Khi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, cơ quan có thẩm quyền có quyền tiến hành các hoạt động:
- Thu thập thông tin, tài liệu, đồ vật từ cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để kiểm tra, xác minh nguồn tin;
- Khám nghiệm hiện trường;
- Khám nghiệm tử thi;
- Trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản.
Bước 3: Kết thúc quá trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, cơ quan đã thụ lý, giải quyết phải ra một trong các quyết định quy định tại khoản 1 Điều 147 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
- Quyết định khởi tố vụ án hình sự;
- Quyết định không khởi tố vụ án hình sự;
- Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Như vậy, quy trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm sẽ tuân thủ đúng các bước, thời hạn theo quy định như trên.
Căn cứ khởi tố vụ án hình sự
Điều 143 BLTTHS 2015 quy định chỉ được khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu tội phạm. Việc xác định dấu hiệu tội phạm dựa trên những căn cứ:
- Tố giác của cá nhân
- Tin tình báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân
- Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng
- Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm
- Người phạm tội tự thú
Khi rơi vào các căn cứ quy định tại Điều 143 BLTTHS 2015, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành khởi tố vụ án hình sự.
Thời hạn khởi tố vụ án hình sự
Khoản 1 Điều 147 BLTTHS 2015 quy định trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định sau:
- Quyết định khởi tố vụ án hình sự
- Quyết định không khởi tố vụ án hình sự
- Quyết định tạm đình chỉ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
Như vậy thông thường, thời hạn khởi tố vụ án hình sự là 20 ngày kể từ ngày nhận được tin tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
Đại diện Viện kiểm sát thực hiện quyền công tố
Thời hạn khởi tố vụ án hình sự trong một số trường hợp đặc biệt
Thông thường, thời hạn khởi tố vụ án hình sự là 20 ngày, tuy nhiên trong một số trường hợp đặc biệt, thời hạn khởi tố có thể kéo dài. Khoản 2 Điều 147 BLTTHS 2015 quy định về ngoại lệ này như sau:
Đối với trường hợp mà vụ việc bị tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn giải quyết tố giác, tin báo, kiến nghị khởi tố có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Trường hợp chưa thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh trong thời hạn quy định tại khoản này thì Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền có thể gia hạn một lần nhưng không quá 02 tháng.
Chậm nhất là 05 ngày trước khi hết thời hạn kiểm tra, xác minh quy định tại khoản này, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền gia hạn thời hạn kiểm tra, xác minh
Như vậy trong một số trường hợp, thời hạn khởi tố vụ án hình sự có thể kéo dài hơn 20 ngày nhưng tối đa không quá 04 tháng. Quy định này được hiểu là không quá 04 tháng chứ không phải 04 tháng 20 ngày. Thời hạn 20 ngày được nằm trong 02 tháng gia hạn lần đầu. Đây là điều khoản rất dễ khiến người đọc nhầm lẫn, vì vậy người đọc cần chú ý đối với thời hạn này.
Cơ quan chức năng tiến hành hoạt động lấy lời khai
Xem thêm về: Quy trình điều tra, thủ tục xét xử vụ án hình sự
Dịch vụ tư vấn về khởi tố vụ án hình sự và các quy trình tố tụng khác
Dịch vụ luật sư tư vấn về thời hạn khởi tố vụ án hình sự và các quy trình tố tụng khác của Luật L24H sẽ tư vấn cho quý khách hàng những dịch vụ sau:
- Tư vấn về thời hạn khởi tố vụ án hình sự
- Tư vấn liên quan đến các quy trình, thủ tục khởi tố vụ án hình sự
- Tư vấn khiếu nại, tố cáo khi cơ quan tiến hành tố tụng vi phạm thời hạn giải quyết tin báo, tố giác tội phạm
- Tư vấn về các quy định pháp luật liên quan đến quá trình điều tra, truy tố, xét xử
- luật sư bào chữa của khách hàng trong quá trình tố tụng
- Tư vấn cho quý khách hàng quy định cũng như một số biện pháp để giảm thiểu rủi ro khi bị khởi tố hình sự.
Như vậy thời hạn thực hiện khởi tố vụ án hình sự là 20 ngày, tuy nhiên trong một số trường hợp đặc biệt, khi có nhiều các tình tiết phức tạp thì có thể gia hạn thêm, tuy nhiên mức tối đa không quá 04 tháng. Nếu quý khách có bất cứ thắc mắc nào về thời hạn khởi tố vụ án hình sự hoặc có bất cứ câu hỏi nào trong tố tụng hình sự, cần luật sư hình sự tư vấn hoặc bào chữa, hãy liên lạc với chúng tôi qua hotline 1900633716 để được Luật sư của Luật L24H hỗ trợ kịp thời.
1900.633.716