Thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai thường dài hơn so với những tranh chấp khác. Vì đây là tranh chấp khá phức tạp, quy trình, thủ tục xử lý phải có cả hòa giải và khởi kiện, trong đó hình thức hòa giải cũng rất đa dạng gồm: hòa giải cơ sở, hòa giải cấp xã, … Bên cạnh đó, vấn đề thời hiệu, xác định thẩm quyền và các chế định liên quan khác ở tranh chấp này cũng rất đặc biệt. Để có thể hiểu rõ hơn về các quy định pháp luật trong giải quyết tranh chấp đất đai, hãy cùng Luật L24H tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
Thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa
Các phương thức giải quyết tranh chấp đất đai.
Tranh chấp đất đai là một loại tranh chấp điển hình và rất phổ biến, vì là đối tượng tranh chấp là tài sản có giá trị nên những tranh chấp này thường kéo dài và phức tạp. Pháp luật cũng đã đặt ra rất nhiều phương thức để giải quyết loại tranh chấp này. Cụ thể:
Tự hòa giải hoặc thông qua hòa giải cơ sở: Việc các bên trong tranh chấp có thể tự hòa giải với nhau là phương thức tốt nhất nhưng lại khó thành công nhất. Do đó, các bên có thể tiến hành hòa giải cơ sở thông qua hai hinh thức:
Giai đoạn 1: Hòa giải ở cơ sở: theo Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013 thì hòa giải ở cơ sở là việc hòa giải viên hướng dẫn, giúp đỡ các bên đạt được thỏa thuận, tự nguyện giải quyết với nhau các mâu thuẫn, tranh chấp. Việc hòa giải ở cơ sở được tiến hành trên sự tự nguyện của các bên, đây không phải là thủ tục bắt buộc.
- Hòa giải ở Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã: là thủ tục được quy định tại Điều 202 Luật Đất đai năm 2013, trong trường hợp các bên tranh chấp không tự hòa giải thì gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Đây là thủ tục bắt buộc và cũng là điều kiện để được thụ lý vụ án tại Tòa.
Giai đoạn 2: Thông qua con đường hành chính: Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 203 Luật Đất đai 2013, đối với tranh chấp mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 thì đương sự có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh tùy từng trường hợp.
Giai đoạn 3: Khởi kiện tại Tòa án.
Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai.
Tùy vào đối tượng mà thời hiệu khởi kiện các tranh chấp liên quan đến đất đai cũng khác nhau:
- Đối với tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai thì thời hiệu khởi kiện không được áp dụng. Đồng nghĩa, khi có tranh chấp về quyền sử dụng đất đương sự được khởi kiện tại Tòa án bất cứ lúc nào hay nói cách khác là tranh chấp này không đặt ra vấn đề hết thời hiệu khởi kiện.
- Đối với tranh chấp đất đai phát sinh từ giao dịch dân sự như: hợp đồng chuyển/ thuê/ thuê lại quyền sử dụng đất thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
- Đối với tranh chấp đất đai là di sản thừa kế thì thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế; yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
(Cơ sở pháp lý: Điều 155, Điều 429, Điều 623 Bộ luật dân sự 2015).
>>>>xem thêm: Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai
Quy trình, thủ tục khởi kiện giải quyết vụ án tranh chấp đất
Trình tự, thủ tục khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai
Xác định Thẩm quyền giải quyết
Căn cứ theo khoản 9 Điều 26 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, Tòa án có thẩm quyền giải quyết những tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai. Do đó, khi có tranh chấp đất đai phát sinh mà dù đã thực hiện các thủ tục hòa giải, nhưng vẫn không thể hòa giải thành thì đương sự có quyền đề nghị Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp.
Lưu ý:
Khi xác định Tòa án theo lãnh thổ để nộp đơn khởi kiện thì điểm c khoản 1 Điều 39 có quy định “Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết”.
>>>>xem thêm: Tranh chấp đất đai kiện ở đâu
Hồ sơ
Tùy thuộc vào nội dung của từng vụ án tranh chấp mà hồ sơ khởi kiện đòi hỏi những loại giấy tờ nhất định nhưng thường là những loại giấy tờ sau:
- Đơn khởi kiện dân sự: mẫu đơn số 23-DS ban hành kèm Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP
- Giấy tờ tùy thân của người khởi kiện
- Biên bản hòa giải tại UBND xã.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà; hoặc các giấy tờ xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ( trong trường hợp chưa có giấy chứng nhận);
- Các giấy tờ liên quan tới giao dịch đất đai, nhà ở có tranh chấp: Giấy tờ cho mượn, cho thuê, cho thuê lại, mua bán… hoặc các giấy tờ tài liệu thể hiện có quan hệ này;
Thủ tục
Thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa phải phù hợp với quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Thủ tục được hệ thống như sau:
- Bước 1: Xác định điều kiện được khởi kiện tại Tòa.
- Bước 2: Thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan.
- Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện.
- Bước 4: Nộp đơn khởi kiện.
- Bước 5: Đóng tạm ứng án phí cho cơ quan thi hành án và nộp lại biên lai cho Tòa
- Bước 6: Thực hiện các thủ tục cần thiết sau khi Tòa đã thụ lý.
>>>>xem thêm: Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai theo pháp luật
Thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa là bao lâu kể từ khi thụ lý?
Đối với trường hợp tranh chấp đất đai theo Luật Đất đai mà thuộc Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền giải quyết thì trình tự và thủ tục sẽ được tiến hành theo quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Thời hạn giải quyết, cụ thể như sau:
- Kể từ thời điểm tòa án thụ lý giải quyết vụ án thì thời hạn chuẩn bị xét xử là 04 tháng. Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử nhưng không quá 02 tháng (Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015)
- Đưa vụ án tranh chấp đất đai ra xét xử sơ thẩm: trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng (Điều 220 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015)
Như vậy, thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai kể từ ngày thụ lý vụ án đến khi mở phiên tòa sơ thẩm theo quy định là khoảng 05 – 08 tháng, nếu vụ án không bị tạm đình chỉ hoặc đình chỉ.
Hướng xử lý khi Tòa chậm giải quyết vụ án.
Dù pháp luật cũng đã có những quy định rõ ràng về thời hạn giải quyết một tranh chấp, nhưng thực tế những yêu cầu của tòa như: sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện, trả lại đơn khởi kiện hay những quyết định khác có thể kéo dài và làm chậm đi tiến độ giải quyết vụ án thậm chí đã hết thời hạn mà vụ án chưa được giải quyết.
Để giải quyết tình huống đó, người khởi kiện có quyền khiếu nại quyết định của Tòa án. Căn cứ quy định tại Điều 194 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, người khởi kiện có quyền khiếu nại lên Chánh án tòa án đang giải quyết vụ án trong thời hạn 10 ngày kể từ lúc nhận được đơn khởi kiện.
Trong trường hợp khiếu nại không được giải quyết thì đương sự có thể tiến hành khiếu nại lần hai lên Chánh án Tòa án cấp trên trực tiếp theo quy định.
Bên cạnh đó, với những trường hợp mà đương sự nhận thấy việc chậm giải quyết vụ án có dấu hiệu xâm phạm nghiêm trọng đến hoạt động tố tụng từ những người tiến hành tố tụng gây thì đương sự có thể tố cáo hành vi vi phạm đó.
>>> Tham khảo thêm: Mẫu đơn khiếu nại giải quyết tranh chấp đất đai
Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
- Tư vấn thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai, án phí tranh chấp đất đai
- Tư vấn cách thu thập chứng cứ, đưa ra các phương án hòa giải tranh chấp đất đai
- Soạn thảo đơn khởi kiện, đơn khiếu nại và nộp đơn khởi kiện tại Tòa án hoặc khiếu nại tới Cơ quan có thẩm quyền để bảo vệ quyền lợi cho thân chủ.
- Cử luật sư chuyên về đất đai nghiên cứu hồ sơ, soạn thảo bản luận cứ bảo vệ quyền lợi cho khách hàng trong suốt quá trình tố tụng tại Tòa án
- Nhận ủy quyền thay mặt khách hàng thực hiện công việc trong quy trình giải quyết tranh chấp đất đai từ cấp xã phường đến Tòa án, Thi hành án đến khi giải quyết xong vụ việc.
>>> Tham khảo thêm về: Dịch vụ luật sư tranh tụng
Các tranh chấp về đất đai vốn dĩ đã rất phức tạp và mất nhiều thời gian, việc tìm đến Tòa án để xử lý cũng là phương án cuối cùng. Do đó, tìm hiểu về thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa sẽ giúp đương sự phần nào chủ động trong việc xác định thời gian giải quyết, cũng như bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nếu trong quá trình tìm hiểu quý bạn đọc vẫn còn thắc mắc cần được luật sư dân sự, tư vấn luật đất đai hỗ trợ, xin vui lòng liên hệ qua Hotline 1900.633.716 để được giải đáp kịp thời miễn phí. Xin cảm ơn.
>>> Tham khảo thêm về dịch vụ: Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
1900.633.716