Khi quyền nhân thân của cá nhân bị xâm phạm phải làm thế nào?

Quyền nhân thân của cá nhân bị xâm phạm là trường hợp các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân bị người khác xâm phạm qua các hành vi ví dụ như: xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm phạm thông tin cá nhân, quyền hình ảnh… Để giải quyết vấn đề trên, Tôi xin gửi đến bài viết về quyền nhân thân và các phương thức bảo vệ quyền nhân thân theo quy định của pháp luật dân sự.

Quyền nhân thân bị xâm phạm

Quyền nhân thân bị xâm phạm

Quyền nhân thân trong Bộ luật Dân sự 2015

Quyền nhân thân là gì?

Theo nguyên tắc cơ bản của Bộ luật Dân sự 2015, mọi cá nhân đều bình đẳng, không được lấy lý do gì để phân biệt đối xử và được pháp luật bảo hộ như nhau về quyền nhân thân.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 25 Bộ luật Dân sự 2015, quyền nhân thân là quyền dân sự gắn liền với mỗi cá nhân, không thể chuyển giao cho người khác, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.

Quyền nhân thân có các đặc điểm như sau:

  • Thứ nhất, quyền nhân thân mang tính chất phi tài sản

Khác với quyền tài sản, đối tượng của quyền nhân thân là một giá trị tinh thần, do đó, quyền nhân thân không biểu hiện bằng vật chất, không quy đổi được thành tiền và mang giá trị tinh thần. Giá trị tinh thần và tiền tệ không phải là những đại lượng tương đương và không thể trao đổi ngang giá. Do vậy, quyền nhân thân không thể bị định đoạt hay mang ra chuyển nhượng cho người khác. Một người không thể kê biên quyền nhân thân của con nợ. Pháp luật quy định cho mọi chủ thể đều bình đẳng về quyền nhân thân. Mỗi một chủ thể có những giá trị nhân thân khác nhau nhưng được pháp luật bảo vệ như nhau khi các giá trị đó bị xâm phạm.

>>> Xem thềm: Giải quyết bồi thường thiệt hại tổn thất tinh thần

  • Thứ hai,quyền nhân thân gắn liền với một chủ thể nhất định và không thể chuyển dịch

Mỗi một chủ thể mang một giá trị nhân thân đặc trưng, do đó, quyền nhân thân luôn gắn liền với một chủ thể nhất định. Mặc dù vậy, quyền nhân thân không bị phụ thuộc, chi phối bởi bất kỳ yếu tố khách quan nào như độ tuổi, trình độ, giới tính, tôn giáo, địa vị xã hội…

Bên cạnh đó, việc xác lập, thực hiện quan hệ dân sự liên quan đến quyền nhân thân của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi phải được người đại diện theo pháp luật của người này đồng ý theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, luật khác có liên quan hoặc theo quyết định của Tòa án.

Việc xác lập, thực hiện quan hệ dân sự liên quan đến quyền nhân thân của người bị tuyên bố mất tích, người đã chết phải được sự đồng ý của vợ, chồng hoặc con thành niên của người đó; trường hợp không có những người này thì phải được sự đồng ý của cha, mẹ của người bị tuyên bố mất tích, người đã chết, trừ trường hợp Bộ luật Dân sự 2015, luật khác có liên quan quy định khác.

Quyền nhân thân theo Bộ luật Dân sự 2015 ghi nhận các quyền nhân thân của cá nhân bao gồm các quyền cụ thể sau:  Quyền có họ, tên, Quyền thay đổi họ, Quyền thay đổi tên, Quyền xác định, xác định lại dân tộc, Quyền được khai sinh, khai tử, Quyền đối với quốc tịch, Quyền của cá nhân đối với hình ảnh, Quyền sống, quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, thân thể, Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín, Quyền hiến, nhận mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác, Quyền xác định lại giới tính, Chuyển đổi giới tính, Quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình, Quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình.

Cơ sở pháp lý: Điều 25 Bộ luật Dân sự 2015.

Quyền nhân thân

Quyền nhân thân

Giới hạn của việc thực hiện quyền nhân thân

Về việc thực hiện quyền nhân thân của cá nhân, pháp nhân, Bộ luật Dân sự 2015 đặt ra các giới hạn như sau:

  • Cá nhân, pháp nhân không được lạm dụng quyền dân sự của mình gây thiệt hại cho người khác, để vi phạm nghĩa vụ của mình hoặc thực hiện mục đích khác trái pháp luật.
  • Trường hợp cá nhân, pháp nhân không tuân thủ quy định tại khoản 1 Điều này thì Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác căn cứ vào tính chất, hậu quả của hành vi vi phạm mà có thể không bảo vệ một phần hoặc toàn bộ quyền của họ, buộc bồi thường nếu gây thiệt hại và có thể áp dụng chế tài khác do luật quy định.

Cơ sở pháp lý: Điều 10 Bộ luật Dân sự 2015.

Các phương thức bảo vệ quyền nhân thân của cá nhân khi bị xâm phạm

Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền tự bảo vệ theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, luật khác có liên quan hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền:

  • Công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền dân sự của mình

Bộ luật Dân sự 2015 đã ghi nhận nội dung của phương thức này như nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự. Đây là phương thức đầu tiên và cơ bản nhất để bảo vệ quyền nhân thân của mình.

Chủ thể khi bị xâm phạm quyền nhân thân có quyền yêu cầu Tòa án, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ: Khi quyền nhân thân của cá nhân bị xâm phạm thì Tòa án, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ công nhận các quyền nhân thân của chủ thể; Quyền nhân thân của các chủ thể được xác lập, thực hiện theo nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự sẽ được Tòa án bảo đảm. Khi quyền nhân thân bị xâm phạm thì các cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ bảo vệ bằng cách công nhận quyền, cụ thể là các biện pháp cưỡng chế; Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ bảo vệ quyền nhân thân của chủ thể nếu bị xâm phạm.

  • Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm

Đây là phương thức khá phổ biến và được nhiều người sử dụng. Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm nhằm tránh tình trạng tiếp tục gây ra những thiệt hại cho người mang quyền nhân thân. Ưu điểm của phương thức này là khả năng bảo vệ quyền nhân thân một cách nhanh chóng, kịp thời, và tránh thiệt hại có thể xảy ra.

  • Buộc xin lỗi, cải chính công khai

Thông thường, biện pháp này được áp dụng khi quyền nhân thân về hình ảnh, quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín, bí mật đời tư bị xâm hại. Biện pháp này thường được đi kèm với biện pháp buộc chấm dứt hành vi xâm phạm.

Người bị xâm hại quyền nhân thân trực tiếp yêu cầu người thực hiện hành vi phải chấm dứt hành vi, xin lỗi, cải chính công khai. Trong trường hợp người xâm phạm quyền nhân thân không thực hiện thì người bị xâm phạm có thể yêu cầu tòa án buộc người xâm phạm chấm dứt hành vi, xin lỗi, cải chính.

  • Buộc thực hiện nghĩa vụ

Nghĩa vụ là sự ràng buộc phải thực hiện hành vi theo thỏa thuận của của các bên hoặc theo quy định của pháp luật. Khi hành vi không thực hiện nghĩa vụ xâm phạm đến quyền nhân thân của cá nhân, cá nhân bị xâm phạm có thể yêu cầu cá nhân xâm phạm quyền đó thực hiện nghĩa vụ hoặc yêu cầu Tòa án giải quyết.

  • Buộc bồi thường thiệt hại

Biện pháp này được áp dụng trong trường hợp đã có thiệt hại về sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm, uy tín xảy ra. Việc buộc yêu cầu bồi thường thiệt hại phải có đầy đủ các căn cứ: có thiệt hại xảy ra; có hành vi trái pháp luật xâm phạm quyền dân sự; có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật với thiệt hại xảy ra; có lỗi của người gây thiệt hại

>>> Xem thêm: Bồi thường thiệt hại cho người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm

  • Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền.

Phương thức trên chỉ được thực hiện bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Để bảo vệ quyền nhân thân của mình, cá nhân phải yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hủy quyết định cá biệt mà mình cho là trái pháp luật thông qua đơn khởi kiện đến Tòa án Nhân dân có thẩm quyền.

  • Yêu cầu khác theo quy định của luật.

Ngoài những phương thức bảo vệ quyền nhân thân kể trên, chủ thể bị xâm phạm  có thể áp dụng các biện pháp khác phù hợp với quy định của pháp luật. Điều này tạo nên sự thông thoáng, linh hoạt hơn trong việc bảo vệ quyền nhân thân của mình.

Cơ sở pháp lý: Điều 11 Bộ luật Dân sự 2015.

Luật sư tư vấn thực hiện và bảo vệ quyền nhân thân

  • Tư vấn các quy định của pháp luật về quyền nhân thân.
  • Tư vấn các phương thức bảo vệ quyền nhân thân theo quy định của pháp luật.
  • Bảo vệ quyền lợi của khách hàng khi bị xâm phạm quyền nhân thân.
  • Soạn thảo đơn từ trong việc bảo vệ quyền nhân thân.
  • Tham gia quy trình tố tụng để bảo vệ quyền lợi của khách hàng.
  • Thay mặt khách hàng làm việc cơ quan Nhà nước để bảo vệ quyền nhân thân của khách hàng.

Luật sư dân sự tư vấn bảo vệ quyền nhân thân

Luật sư dân sự tư vấn bảo vệ quyền nhân thân

Như vậy, bài viết trên tôi đã cung cấp đến Quý bạn đọc các phương thức bảo vệ khi cá nhân bị xâm phạm quyền nhân thân theo quy định của pháp luật dân sự. Quý bạn đọc nếu rơi vào trường hợp bị xâm phạm hãy lựa chọn phương thức bảo vệ phù hợp với bản thân mình. Nếu còn thắc mắc về vấn đề trên cần tôi tư vấn luật dân sự trực tuyến qua tổng đài vui lòng gọi vào hotline 1900.633.716 để được tư vấn, hỗ trợ chi tiết hơn.

Scores: 4.9 (29 votes)

Bài viết được thực hiện bởi Luật Sư Võ Tấn Lộc

Chức vụ: Luật sư thành viên

Lĩnh vực tư vấn: Đất Đai, Hình Sự, Dân Sự, Hành Chính, Lao Động, Doanh Nghiệp, Thương Mại, Hợp đồng, Thừa kế, Tranh Tụng, Bào Chữa và một số vấn đề liên quan pháp luật khác

Trình độ đào tạo: Đại học Luật, Luật sư

Số năm kinh nghiệm thực tế: 8 năm

Tổng số bài viết: 1,791 bài viết

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Tư vấn miễn phí gọi: 1900.633.716