Phòng vệ chính đáng là một căn cứ để xác minh không có tội phạm xảy ra trong Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, để đánh giá được hành vi đó có là phòng vệ chính đáng không hay đã vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì cần có những căn cứ cụ thể. Bài viết dưới đây của Luật L24H sẽ cung cấp cho bạn đọc những nội dung liên quan đến vấn đề này.
Phòng vệ chính đáng
Thế nào là phòng vệ chính đáng?
- Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
- Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.
Cơ sở pháp lý: Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017
Cơ sở phát sinh phòng vệ chính đáng
Hiện nay vẫn chưa có văn bản ban hành cụ thể hướng dẫn về cơ sở phát sinh phòng vệ chính đáng theo quy định của luật hiện hành, tuy nhiên dựa trên thực tiễn xét xử, để được coi là phòng vệ chính đáng phải thỏa các điều kiện sau:
- Hành vi xâm hại những lợi ích cần phải bảo vệ là hành vi phạm tội hoặc rõ ràng là có tính chất nguy hiểm cho xã hội.
- Hành vi nguy hiểm cho xã hội đang gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại thực sự và ngay tức khắc cho những lợi ích cần phải bảo vệ.
- Phòng vệ chính đáng không chỉ gạt bỏ sự đe dọa, đẩy lùi sự tấn công, mà còn có thể tích cực chống lại sự xâm hại, gây thiệt hại cho chính người xâm hại.
- Hành vi phòng vệ phải tương xứng với hành vi xâm hại, tức là không có sự chênh lệch quá đáng giữa hành vi phòng vệ với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại.
Sau khi đã xem xét một cách đầy đủ, khách quan tất cả các mặt nói trên mà nhận thấy rõ ràng là trong hoàn cảnh sự việc xảy ra, người phòng vệ đã sử dụng những phương tiện, phương pháp rõ ràng quá đáng và gây thiệt hại rõ ràng quá mức (như: gây thương tích nặng, làm chết người) đối với người có hành vi xâm hại thì coi hành vi chống trả là không tương xứng và là vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Ngược lại, nếu hành vi chống trả là tương xứng thì đó là phòng vệ chính đáng.
>>> Tham khảo thêm: Tội cố ý gây thương tích theo Bộ luật Hình sự 2015
Hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Mức xử phạt khi có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe người khác
- Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm: đối với 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61 % trở lên.
- Phạm tội dẫn đến chết người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm
Cơ sở pháp lý: Điều 136 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017
>>> Xem thêm: Tội cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Gây chết người
- Người nào giết người trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
- Phạm tội đối với 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm
Cơ sở pháp lý: Điều 126 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017
Luật sư tư vấn bào chữa về phòng vệ chính đáng
Luật sư tư vấn về phòng vệ chính đáng
- Tư vấn về trường hợp được coi là phòng vệ chính đáng
- Tư vấn, về xác định tội danh, cấu thành tội phạm khi có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
- Hỗ trợ xác định các tình tiết tăng nặng định khung hoặc các tình tiết giảm nhẹ do có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
- Hỗ trợ trong việc thu thập hồ sơ tài liệu căn cứ ngoại phạm hoặc các tài liệu khác để được xem xét áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Đảm bảo quá trình tố tụng được thực hiện công bằng, đúng pháp luật.
Bài viết trên đã đề cập đến khái niệm phòng vệ chính đáng, vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng và các cơ sở pháp sinh phòng vệ chính đáng cũng như mức xử phạt khi có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Nếu có khó khăn hoặc thắc mắc gì về mức xử phạt, yếu tố cấu thành tội, thuê luật sư hình sự bào chữa, tư vấn luật hình sự vui lòng liên hệ đến hotline 1900.633.716 để được luật sư chuyên hình sự tư vấn kỹ hơn. Xin cảm ơn.
1900.633.716