Những điều cần làm ngay sau khi khởi tố bị can trong vụ án hình sự rất quan trọng, tạo tiền đề để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân người bị khởi tố bị can trong các bước tố tụng về sau. Để biết cần phải làm gì sau khi bị khởi tố, bị can cần nắm rõ những quyền và nghĩa vụ của mình được quy định cụ thể tại Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
Khởi tố bị can
Định nghĩa bị can trong vụ án hình sự
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Một người hoặc pháp nhân sẽ tham gia tố tụng hình sự với tư cách là bị can khi đối với họ đã có quyết định khởi tố về hình sự. Cần hiểu rõ khái niệm về bị can để phân biệt với khái niệm bị cáo quy định tại Khoản 1 Điều 61 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
>>> Xem thêm: Bị cáo là gì? Phân biệt bị can và bị cáo trong vụ án hình sự
Khởi tố bị can hiểu một cách khái quát theo quy định tại Điều 179 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 là việc cơ quan có thẩm quyền dựa trên các căn cứ, chứng cứ đã có đủ, ra quyết định (quyết định khởi tố) để bắt đầu đưa ra xem xét để xử lý theo quy định pháp luật đối với người hoặc pháp nhân đã thực hiện hiện vi mà pháp luật hình sự quy định là tội phạm.
Quyết định khởi tố bị can là cơ sở để cơ quan có thẩm quyền tiến hành một số hoạt động điều tra tiếp theo hoặc áp dụng các biện pháp ngăn chặn như hỏi cung bị can, tạm giam bị can để điều tra…
Quyền và nghĩa vụ của bị can
Quyền của bị can
Căn cứ tại Khoản 2 Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự, bị can có các quyền sau:
- Được biết về mà lý do mình bị khởi tố;
- Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ của mình quy định tại Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
- Nhận các quyết định khởi tố bị can; quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố và các quyết định tố tụng khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
- Trình bày những lời khai, trình bày ý kiến của mình; không buộc phải đưa ra những lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội.
- Đưa ra yêu cầu, tài liệu, chứng cứ, đồ vật.
- Trình bày ý kiến của mình về những chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá.
- Đề nghị thực hiện giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật.
- Tự bào chữa hoặc nhờ người bào chữa.
- Đọc và ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu.
- Khiếu nại các quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Các quyền của bị can
Nghĩa vụ của bị can
Căn cứ tại Khoản 3 Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự, bị can có các nghĩa vụ như sau:
- Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị áp giải, nếu bỏ trốn thì bị truy nã;
- Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Quyền yêu cầu của bị can khi hỏi cung
Ngoài những quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 60 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, bị can còn có một số quyền khác, ví dụ như quyền được yêu cầu của bị can khi hỏi cung. Cụ thể tại Khoản 6 Điều 183 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định:
- Việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.
- Việc hỏi cung bị can tại địa điểm khác được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.
Như vậy trong trường hợp việc hỏi cung được thực hiện ở những địa điểm khác ngoài cơ sở giam giữ hoặc trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thì bị can có thể yêu cầu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc hỏi cung đó.
Tại sao cần mời luật sư tư vấn bảo vệ sau khi bị khởi tố bị can?
Luật sư tư vấn bảo vệ bị can
Những quy định liên quan đến pháp luật hình sự rất rộng nên nếu không nghiên cứu kỹ lưỡng thì khó có thể nắm bắt hay thậm chí là hiểu sai quy định pháp luật. Hơn nữa, tố tụng hình sự là lĩnh vực phức tạp và có liên quan đến vấn đề trách nhiệm hình sự, hình phạt vì vậy rất dễ gây tâm lý hoang mang, lo sợ dẫn đến gặp những bất lợi trong quá trình giải quyết vụ. Với sự thiếu hiểu biết về những quy định của pháp luật liên quan về thủ tục tố tụng của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan rất có thể gây mất thời gian và tốn kém chi phí không cần thiết.
Luật sư là người có chuyên môn, am hiểu kiến thức pháp luật vì vậy sẽ hỗ trợ đưa ra những phương án tối ưu nhất để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can theo đúng quy định pháp luật. Ngoài ra, khi nhờ Luật sư bảo vệ thì có thể đồng hành cùng bị can xuyên suốt vụ án từ đầu giai đoạn khởi tố, trong quá trình tố tụng và sau khi Toà án tuyên án thậm chí đến cả giai đoạn kháng cáo, phúc thẩm, … hỗ trợ giảm nhẹ tội dựa trên những tình tiết của sự việc bằng những lý lẽ thuyết phục và sắc bén.
>>> Xem thêm: Trường hợp bắt buộc nào phải có người bào chữa cho bị can
Luật sư tư vấn khi bị khởi tố bị can
- Luật sư bào chữa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tối ưu nhất của bị can khi bị khởi tố hình sự
- Luật sư tư vấn những việc cần làm sau khi bị khởi tố bị can.
- Luật sư hỗ trợ bị can giảm nhẹ tội dựa trên những tình tiết của sự việc.
Như vậy, sau khi bị khởi tố bị can nên mời luật sư bào chữa tư vấn để có được sự hỗ trợ trong việc bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp một cách tốt nhất. Nếu quý khách còn có thắc mắc khác về vấn đề liên quan khởi tố bị can, bào chữa cho bị can trong vụ án hình sự , tư vấn luật hình sự vui lòng liên hệ qua hotline 1900.633.716 để được luật sư hình sự hỗ trợ, tư vấn kịp thời.
1900.633.716