Hướng dẫn khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự vốn đã được pháp luật quy định cụ thể. Theo đó, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự có thể sẽ ban hành quyết định không khởi tố vụ án hình sự khi không có cơ sở. Tuy nhiên, tổ chức, cá nhân yêu cầu khởi tố vụ án có thể thực hiện thủ tục khiếu nại để bảo vệ, khôi phục quyền lợi của mình khi có căn cứ. Dưới đây là thông tin tư vấn chi tiết để bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Ai có quyền khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Căn cứ khoản 2 Điều 158 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định như sau: Cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác hoặc báo tin về tội phạm có quyền khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự.

Quyền khiếu nại này đảm bảo tính công bằng, khách quan và cho phép người tố giác hoặc báo tin về tội phạm khôi phục quyền lợi khi có sai phạm trong hoạt động tố tụng hình sự của các cá nhân, tổ chức có thẩm quyền.

Căn cứ và thời hạn khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Căn cứ khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Tại Điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi Khoản 4 Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số Điều của Bộ luật Tố tụng hình sự có hiệu lực từ ngày 01/12/2021) có quy định căn cứ không khởi tố vụ án hình sự như sau:

• Không có sự việc phạm tội;
• Hành vi không cấu thành tội phạm;
• Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự;
• Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật;
• Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự;
• Tội phạm đã được đại xá;
• Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết, trừ trường hợp cần tái thẩm đối với người khác;
• Tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật hình sự mà bị hại hoặc người đại diện của bị hại không yêu cầu khởi tố.

Như vậy, nếu sự việc không thuộc các trường hợp trên thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải tiến hành nghiệp vụ theo quy định tại pháp luật tố tụng hình sự để khởi tố vụ án, khởi tố bị can trong giai đoạn xác minh, điều tra vụ án hình sự.

Các căn cứ khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Thời hiệu khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Thời hiệu khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng được quy định tại Điều 471 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Theo đó, thời hiệu khiếu nại là 15 ngày kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định mà người đó cho rằng có vi phạm pháp luật.

Trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan mà người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu thì thời gian có lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.

Nếu quá thời hạn trên thì tổ chức, cá nhân sẽ mất quyền khiếu nại đối với quyết định, hành vi tố tụng. Cụ thể là quyết định không khởi tố vụ án hình sự của cơ quan có thẩm quyền.

>>>Xem thêm: Thẩm quyền giải quyết khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án

Thủ tục khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Quy trình giải quyết khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng hình sự được quy định tại Chương II Thông tư Liên tịch số 02/2018/TTLT-VKSTC-TATC-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT ngày 05 tháng 9 năm 2018. Cụ thể:

Bước 1: Lập đơn khiếu nại:

Đơn khiếu nại phải ghi rõ:

• Họ tên, địa chỉ của người khiếu nại.
• Nội dung quyết định không khởi tố vụ án mà người khiếu nại không đồng ý.
• Lý do và căn cứ khiếu nại.
• Yêu cầu của người khiếu nại.

Bước 2: Nộp đơn khiếu nại:

Người khiếu nại nộp đơn khiếu nại trực tiếp hoặc gửi qua bưu điện đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.

• Đối với quyết định không khởi tố vụ án do Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra ban hành: Nộp đơn cho Thủ trưởng Cơ quan điều tra cùng cấp.
• Đối với quyết định không khởi tố vụ án do Thủ trưởng Cơ quan điều tra ban hành: Nộp đơn cho Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp.

Bước 3: Giải quyết khiếu nại:

Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại xem xét đơn khiếu nại và có trách nhiệm:

• Tiếp nhận và giải quyết khiếu nại trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại.
• Tạo điều kiện cho người khiếu nại tham gia giải quyết khiếu nại.
• Xem xét các tài liệu, chứng cứ do người khiếu nại cung cấp; thu thập thêm tài liệu, chứng cứ nếu cần thiết; thẩm vấn người khiếu nại, người có liên quan.
• Ra quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản.

Bước 4: Quyết định giải quyết khiếu nại:

Theo đó, Quyết định giải quyết khiếu nại phải ghi rõ:

• Họ tên, địa chỉ của người khiếu nại.
• Nội dung quyết định không khởi tố vụ án mà người khiếu nại không đồng ý.
• Lý do, căn cứ giải quyết khiếu nại.
• Yêu cầu của người khiếu nại.
• Kết luận của cơ quan giải quyết khiếu nại.

Như vậy, trình tự thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự sẽ thông qua các bước cơ bản trên.

Mẫu đơn khiếu nại quyết định không khởi tố

>>> Click tải ngay: Mẫu đơn khiếu nại

Dịch vụ tư vấn về khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự

Để hỗ trợ, hướng dẫn khách hàng về việc khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ qua việc thực hiện những công việc sau:

• Hướng dẫn soạn đơn đề nghị khởi tố vụ án hình sự
• Tư vấn, xác định tính pháp lý của quyết định không khởi tố vụ án hình sự
• Hướng dẫn chi tiết hồ sơ, trình tự thủ tục về việc khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng
• Đại diện khách hàng làm việc với cá nhân, tổ chức có thẩm quyền tiến hành tố tụng
• Luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự trong vụ án hình sự

Việc khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự là quyền của cá nhân, tổ chức để bảo vệ quyền lợi và tìm kiếm sự công bằng. Chính vì vậy chúng tôi đã cung cấp đầy đủ thông tin về việc chuẩn bị hồ sơ, trình tự và thủ tục khiếu nại quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Nếu bạn có gặp bất kỳ vấn đề nào, còn đang bối rối hoặc cần hỗ trợ về vấn đề pháp lý, xin vui lòng hãy liên hệ với chúng tôi thông qua HOTLINE 1900.63.37.16 để được luật sư hình sự hỗ trợ và tư vấn chi tiết hơn. Xin cảm ơn!