Trong các vụ án tranh chấp đất đai thì chứng cứ là tài liệu quan trọng để đảm bảo được sự khách quan và công bằng. Việc xác minh nguồn gốc đất là chứng cứ quan trọng không kém. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc nắm được những tài liệu, chứng cứ chứng minh về nguồn gốc đất khi giải quyết tranh chấp đất đai.
Tư vấn cách chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
Những giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất?
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nếu chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, gia đình bạn cần cung cấp những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15/10/1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của nhà nước qua các thời kỳ như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước 15/10/1993; Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất, giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất; Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước 15/10/1993 được Ủy ban Nhân dân (UBND) cấp xã xác nhận là đã sử dụng theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai 2013.
>> Tham khảo thêm bài viết: Giải quyết tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay
- Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật; Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất quy định tại điều 15 Thông tư 02/2015/TT-BTNMT ngày 27 tháng 01 năm 2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường như: bằng khoán điền thổ, văn tự đoạn mãi bất động sản có chứng nhận của cơ quan thuộc chế độ cũ, bản di chúc hoặc giấy thỏa thuận tương phân di sản về nhà ở được cơ quan thuộc chế độ cũ chứng nhận,….
- Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP cũng quy định các giấy tờ khác về quyền sử dụng đất được xác lập trước ngày 15/10/1993 như sau: Sổ mục kê đất, sổ kiến điền lập trước ngày 18/12/1980; Một trong các giấy tờ được lập trong quá trình thực hiện đăng ký ruộng đất theo Chỉ thị số 299-TTg ngày 10/11/1980 bao gồm: biên bản xét duyệt của Hội đồng đăng ký ruộng đất cấp xã; bản tổng hợp các trường hợp sử dụng đất hợp pháp; đơn xin đăng ký quyền sử dụng đất; Dự án hoặc danh sách hoặc văn bản về việc di dân đi xây dựng khu kinh tế mới, di dân tái định cư; Giấy tờ của nông, lâm trường quốc doanh về việc giao đất cho người lao động trong nông, lâm trường để làm nhà ở.
- Giấy tờ có nội dung về quyền sở hữu nhà ở, công trình; về việc xây dựng, sửa chữa nhà ở, công trình; Giấy tờ tạm giao đất của UBND các cấp; Giấy tờ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc giao đất cho cơ quan, tổ chức để bố trí cho cán bố, công nhân viên tự làm nhà ở hoặc xây dựng nhà.
>> Tham khảo thêm bài viết: Giải quyết tranh chấp đất đai có giấy tờ chứng nhận
Chứng cứ chứng minh khi có tranh chấp đất đai
Về nguồn gốc tạo lập đất
Chứng cứ chứng minh khi có tranh chấp đất
Tài liệu chứng minh về nguồn gốc tạo lập bao gồm những giấy tờ chứng minh về việc nhận chuyển quyền sử dụng đất hợp pháp từ thời điểm bắt đầu sử dụng đất, bao gồm nhưng không giới hạn các giấy tờ sau:
- Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15/10/1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của nhà nước qua các thời kỳ.
- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước 15/10/1993.
- Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất, giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất
- Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước 15/10/1993 được UBND cấp xã xác nhận là đã sử dụng.
- Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật.
- Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất quy định tại (điều 15 Thông tư 02/2015/TT-BTNMT) như: bằng khoán điền thổ, văn tự đoạn mãi bất động sản có chứng nhận của cơ quan thuộc chế độ cũ, bản di chúc hoặc giấy thỏa thuận tương phân di sản về nhà ở được cơ quan thuộc chế độ cũ chứng nhận,….
Giấy tờ khác về quyền sử dụng đất được xác lập trước ngày 15/10/1993 quy định tại (điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP) như sau:
- Sổ mục kê đất, sổ kiến điền lập trước ngày 18/12/1980
- Một trong các giấy tờ được lập trong quá trình thực hiện đăng ký ruộng đất theo Chỉ thị số 299-TTg ngày 10/11/1980 bao gồm: biên bản xét duyệt của Hội đồng đăng ký ruộng đất cấp xã; bản tổng hợp các trường hợp sử dụng đất hợp pháp; đơn xin đăng ký quyền sử dụng đất.
- Dự án hoặc danh sách hoặc văn bản về việc di dân đi xây dựng khu kinh tế mới, di dân tái định cư
- Giấy tờ của nông, lâm trường quốc doanh về việc giao đất cho người lao động trong nông, lâm trường để làm nhà ở
- Giấy tờ có nội dung về quyền sở hữu nhà ở, công trình; về việc xây dựng, sửa chữa nhà ở, công trình
- Giấy tờ tạm giao đất của UBND các cấp
- Giấy tờ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc giao đất cho cơ quan, tổ chức để bố trí cho cán bố, công nhân viên tự làm nhà ở hoặc xây dựng nhà
Chứng minh quá trình sử dụng phần diện tích đất
Người sử dụng đất ở ổn định, không có tranh chấp trong quá trình sử dụng. Căn cứ theo Khoản 1, 2 Điều 21 Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì thời điểm bắt đầu sử dụng đất ổn định có thể tham được xác định căn cứ vào thời gian và nội dung có liên quan đến mục đích sử dụng đất ghi trên một trong các giấy tờ sau:
- Biên bản hoặc quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong việc sử dụng đất, biên bản hoặc quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong việc xây dựng công trình gắn liền với đất.
- Biên lai nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuê nhà đất.
- Quyết định hoặc bản án của TAND đã có hiệu lực thi hành, quyết định thi hành bản án của cơ quan thi hành án đã được thi hành về tài sản gắn liền với đất.
- Quyết định giải quyết tranh chấp đất đai của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã có hiệu lực thi hành, biên bản hòa giải tranh chấp đất.
- Quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan có thẩm quyền.
- Giấy tờ về đăng ký hộ khẩu thường trú, tạm trú dài hạn; chứng minh nhân dân hoặc giấy khai sinh, giờ tờ nộp tiền điện, nước và các khoản nộp khác có ghi địa chỉ nhà ở tại thửa đất đăng ký.
- Giấy tờ về việc giao, phân, cấp nhà hoặc đất của cơ quan, tổ chức được nhà nước giao quản lý, sử dụng đất.
- Giấy tờ về mua bán nhà, tài sản khác gắn liền với đất hoặc giấy tờ về mua bán đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất có chữ ký của các bên liên quan.
- Bản đồ, sổ mục kê, tài liệu điều tra, đo đạc về đất đai qua các thời kỳ.
- Bản kê khai đăng ký nhà, đất có xác nhận của UBND cấp xã tại thời điểm kê khai đăng ký.
Trong trường hợp người sử dụng đất không còn lưu lại các giấy tờ về đất thì có quyền yêu cầu cơ quan đang lưu giữ hồ sơ, tài liệu địa chính như Văn phòng đăng ký đất đai, Phòng Tài nguyên và Môi trường các cấp để xin trích lục hồ sơ chứng minh về quyền sử dụng đất của mình là có căn cứ và hợp pháp.
Ngoài ra, trường hợp không có một trong các loại giấy tờ nêu trên hoặc trên giấy tờ đó không ghi rõ thời điểm xác lập giấy tờ và mục đích sử dụng đất thì phải có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã về thời điểm bắt đầu sử dụng đất và mục đích sử dụng đất trên cơ sở thu thập ý kiến của những người đã từng cư trú cùng thời điểm bắt đầu sử dụng đất của người có yêu cầu xác nhận trong khu dân cư (thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phố) nơi có đất.
Cơ sở pháp lý: Khoản 4 Điều 21 Nghị định 43/2014/NĐ-CP
Chứng minh hiện trạng sử dụng phần diện tích đất
Người khởi kiện có quyền yêu cầu tòa án thu thập chứng cứ. Tòa án tiến hành thu thập chứng cứ thể hiện thông qua biên bản thẩm định tại chỗ, biên bản xem xét thẩm định tại chỗ, biên bản thẩm định giá, bản vẽ phần đất tranh chấp. Chứng cứ để làm cơ sở giải quyết tranh chấp đất mà Tòa thu thập nhằm xác định:
- Xác định hiện trạng sử dụng đất.
- Vị tri, kích thước, hình dạng thửa đất tranh chấp.
- Tình trạng thửa đất (đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa, đã đăng ký địa chính chưa, tài sản trên đất, sửa chữa so với ban đầu,…)
>> Tham khảo thêm bài viết: Giải quyết tranh chấp đất đai đã có sổ đỏ
Sử dụng đất nhưng không có giấy tờ xử lý thế nào?
Đối với vùng có điều kiện kinh tế khó khăn theo quy định tại Điều 101 Luật Đất đai 2013 để được cấp GCNQSDĐ tại vùng có điều kiện kinh tế khó khăn thì cần chuẩn bị các giấy tờ sau đây:
- Hộ khẩu thường trú tại địa phương;
- Chứng minh việc trực tiếp sản xuất nông – lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối Giấy xác nhận sử dụng đất ổn định lâu dài của UBND cấp xã nơi có đất.
Đối với trường hợp sử dụng đất ổn định từ trước ngày 01/07/2004:
Chỉ cần Giấy xác nhận của UBND cấp xã về việc sử dụng ổn định, đất không có tranh chấp, không có vi phạm pháp luật về đất đai và phù hợp quy hoạch thì sẽ được cấp GCNQSDĐ
Trường hợp đã có một trong các loại giấy tờ tại Khoản 2 Điều 100 Luật Đất đai 2103 những giấy tờ đứng tên người khác thì kèm theo giấy tờ chuyển nhượng có chữ ký của các bên. Nếu không có giấy tờ chuyển nhượng nhưng đất không có tranh chấp thì vẫn được cấp GCNQSDĐ.
Trường hợp sử dụng đất được Nhà nước giao, cho thuê từ 15/03/1993 đến thời điểm trước khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực (01/7/2014) thì sẽ được cấp GCNQSDĐ và phải thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 20 Nghị định 45/2014/NĐ-CP.
Thủ tục xác minh nguồn gốc đất
Hộ gia đình, cá nhân có yêu cầu xác minh nguồn gốc đất đai nộp hồ sơ tại Ủy ban Nhân dân cấp xã, phường, thị trấn. Sau khi nhận đầy đủ hồ sơ giấy tờ, cán bộ địa chính kiểm tra, phố hợp với Ban địa chính kiểm tra thửa đất, đo đạc, vẽ sơ đồ, sau đó cán bộ địa chính xác nhận đơn xin và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận theo Điều 70 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.
Thời gian giải quyết việc xác nhận nguồn gốc đất đai là 07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ. Nguồn gốc của đất được ghi theo quy định tại khoản 8 Điều 6 Thông tư 23/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 5 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cụ thể một số trường hợp như sau:
- Trường hợp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất thì ghi “Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất”;
- Trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất (kể cả trường hợp giao đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất; mua căn hộ chung cư và trường hợp được Ban quản lý khu công nghệ cao, khu kinh tế giao lại đất và trường hợp được miễn, giảm nghĩa vụ tài chính) thì ghi “Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất”;
- Trường hợp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê (kể cả trường hợp thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, trường hợp được Ban quản lý khu công nghệ cao, khu kinh tế cho thuê đất và trường hợp công nhận quyền sử dụng đất theo hình thức thuê đất trả tiền thuê một lần và trường hợp được miễn, giảm nghĩa vụ tài chính) thì ghi “Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần”.
>> Tham khảo thêm bài viết: Giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất của hộ gia đình
Luật sư tư vấn cách chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Tư vấn quy định pháp luật về cách chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Tư vấn hình thức giải quyết khi chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Tư vấn trình tự, thủ tục chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Tư vấn nội dung chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Tư vấn việc bổ sung các tài liệu, chứng cứ chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Hỗ trợ trong quá trình chứng minh nguồn gốc đất khi có tranh chấp
- Thay mặt khách hàng thu thập chứng cứ, đóng án phí (nếu có)
- Trực tiếp tham gia đàm phán, hòa giải tranh chấp dân sự.
Luật sư tư vấn tranh chấp đất đai
Để bảo vệ quyền và lợi ích của mình khi xảy ra tranh chấp thì các chủ thể cần phải có đầy đủ chứng cứ để chứng minh. Cách chứng minh đã được quy định cụ thể tại các quy định của pháp luật. Nếu quý khách hàng có thắc mắc các vấn đề liên quan đến chứng minh nguồn gốc đất để giải quyết tranh chấp đất đai, hoặc cần luật sư tư vấn luật đất đai xin vui lòng liên hệ qua HOTLINE: 1900633716 để được giải đáp nhanh chóng và kịp thời. Xin cảm ơn!
1900.633.716